Από το blog του Κ. Παπαδολιά, δανειζόμαστε.....

Άνθρωποι και Πρόσωπα από την ιστορία της Αστρολογίας

Ο Διαφωτισμός

-----------------

Ο Διαφωτισμός είναι μία περίοδος ανάπτυξης της επιστήμης. Κατά την περίοδο αυτή η Αστρολογία πέφτει σε δυσμένεια, καθώς δε στηρίζεται σε επιστημονικά δεδομένα (π.χ. στην πραγματική κίνηση των πλανητών) και θεωρείται δεισιδαιμονία. Παρόλα αυτά πολλοί λεγόμενοι επιστήμονες όπως ο Κέπλερ ή ο Νεύτων έχουν ασχοληθεί και με την αστρολογία.
Ειδικά ο Νεύτων λέγεται ότι απάντησε στον αστρονόμο Χάλλευ, όταν εκείνος τον κατηγόρησε που ασχολιόταν με την Αστρολογία ότι εκείνος την είχε μελετήσει, ενώ ο Χάλλευ δεν την είχε μελετήσει.

Η απόσυρση της αστρολογίας από το προσκήνιο τη μετέφερε στο παρασκήνιο. Όσοι ήθελαν να τη μελετήσουν το έκαναν αναγκαστικά μυστικά στις λεγόμενες μυστικές αδελφότητες και ειδικότερα αυτές των τεκτόνων.

Αστρολόγοι της εποχής θεωρούνται ο μεγάλος γάλλος αποκρυφιστής Κόμης του Σαιν Ζερμαίν (1704-1784) και ο κόμης Καλλιόστρο στην Ιταλία (1743-1795).

Η ανακάλυψη του πλανήτη Ουρανού το 1781 έφερε άλλο ένα σημαντικό πλήγμα στην Αστρολογία. Το σύστημα των επτά πλανητών έπρεπε να αναπροσαρμοστεί και για κάποιο χρονικό διάστημα εξαιρέθηκαν ο Ήλιος και η Σελήνη από τους πλανήτες και εισήχθη η Γη έτσι ώστε να έχουμε ένα σύστημα πιο κοντά στην αστρονομική πραγματικότητα, διατηρώντας τον αριθμό 7. Δυστυχώς με την ανακάλυψη του Ποσειδώνα το 1843 γκρεμίστηκε κι αυτή η προσπάθεια και το σύστημα αυτό ξεχάστηκε.

Η εποχή του Ρομαντισμού

--------------------------

Ο 19ος αιώνας, αν και αιώνας φυσικών ανακαλύψεων και σημαντικών επιστημονικών επιτευγμάτων στη διανόηση σημαδεύτηκε κυρίως από το κίνημα του Ρομαντισμού. Το κίνημα αυτό συνοδευόμενο από την εμφάνιση ενός νέου κινήματος, του Πνευματισμού και με επιδράσεις από την Ινδική θρησκεία και φιλοσοφία που μιλούσε για μεταθανάτια ζωή και κύκλους επανενσάρκωσης οδήγησε στη δημιουργία του κινήματος του Εσωτερισμού ή της Εσωτερικής Φιλοσοφίας. Οι παλιές μυστικές αδελφότητες των Τεκτόνων ενισχύονται με την εμφάνιση εσωτερικών σχολών που δεν είναι πλέον και τόσο μυστικές, όπως η Θεοσοφική Εταιρία και η Νέα Ροδοσταυρική Αδελφότητα. Η Αστρολογία μέσα στις σχολές αυτές, αν και όχι πρωταγωνίστρια, αρχίζει και μπολιάζεται με ένα πνεύμα μεταφυσικό. Πολλοί αστρολόγοι προσπαθούν μέσα από το χάρτη να δουν την καρμική αποστολή του ατόμου, τι έκανε στην προηγούμενη ζωή του, κλπ. Εμφανίζεται έτσι μία αστρολογική σχολή, η επονομαζόμενη Εσωτερική Αστρολογία.

Παράλληλα όμως με αυτές τις εξελίξεις η Αστρολογία γίνεται και πιο μαζική. Ο αστρολόγος Ρ.Κ.Σμιθ με το ψευδώνυμο Ραφαέλ εκδίδει για πρώτη φορά αστρολογικές εφημερίδες με τις θέσεις των πλανητών και των οίκων μαζικά σε μορφή περιοδικού. Αυτές οι εφημερίδες απλοποιούν πολύ τη δουλειά του αστρολόγου που μπορεί να τις συμβουλεύεται απευθείας.

Ακόμη περισσότερο μαζική γίνεται η Αστρολογία με την εμφάνιση του Άλαν Λήο (ψευδώνυμο του William Frederic Allen, 1860-1917) που εκτός από ιδρυτής της λεγόμενης Εσωτερικής Αστρολογίας, που αναφέραμε πιο πάνω, βοήθησε και στη μαζική ενασχόληση του κόσμου με την Αστρολογία με την παροχή δωρεάν ωροσκοπίων σε αναγνώστες του αστρολογικού του περιοδικού Νέα Αστρολογία, που εξέδιδε από το 1904. Τα ωροσκόπια αυτά τα συνέτασσε μαζικά ως εξής. Είχε συντάξει με τους βοηθούς του την ερμηνεία κάθε αστρολογικής όψης σε ξεχωριστό χαρτί και επισύναπτε στο φάκελο του πελάτη εκείνες τις σελίδες που αντιστοιχούσαν στις όψεις που είχε στο χάρτη του (κάπως σαν τις τυποποιημένες ερμηνείες των σημερινών προγραμμάτων ηλεκτρονικών υπολοστιών). 

Το 1915 ίδρυσε την Αστρολογική Εστία του Λονδίνου (Astrological Lodge of London) και έγραψε συνολικά τριάντα βιβλία.

Ανάλογου μεγέθους προσωπικότητα στο χώρο της Αστρολογίας ήταν κι ο Σεφάριαλ (ψευδώνυμο του Walter Gorn Old, 1864 - 1929). Και αυτός ανέδειξε την εσωτερική πλευρά της Αστρολογίας, αναμιγνύοντας όπως συνηθιζόταν στην εποχή του ινδικές δοξασίες με παραδόσεις του τεκτονικού και εβραικού εσωτερισμού. 

Η ανάμιξη του Εσωτερισμού με την Αστρολογία αναδεικνύεται και στο όνομα της Άννας Χόρνιμαν (1860-1937), εξέχοντος στελέχους της εσωτεριστικής οργάνωσης της Χρυσής Αυγής, που είχε όμως και έντονη κοινωνική δράση, καθώς λέγεται για παράδειγμα είχε χρηματοδοτήσει πολλά από τα θεατρικά έργα του George Bernard Shaw καθώς και του μεγάλου ποιητή και δραματουργού William Butler Yeats. 

Η ανάμιξη της Αστρολογίας με άλλες αποκρυφιστικές τεχνικές όπως οι κάρτες Ταρώ ήταν άλλο ένα φαινόμενο της εποχής, καθώς στις μυστικές σχολές γίνονται πειραματικοί συγκριτισμοί διαφόρων εσωτερικών φιλοσοφιών.

Αν και έζησε μεγάλο μέρος του 20ου αιώνα ο Άλιστερ Κρόουλυ (1875-1947) εντάσσεται στο ίδιο κλίμα του 19ου αιώνα. Ηγήθηκε της εσωτερικής σχολής της Χρυσής Αυγής και προχώρησε σε πρακτικές τελετουργικής μαγείας, ενώ κατηγορήθηκε και για σατανισμό.

Στην κατεύθυνση του εσωτερισμού εντάσσεται κι ο Ζεράρ Ανκώς (1965-1921) που με το ψευδώνυμο Παπύς έγραψε πολλά έργα τελετουργικής μαγείας και άλλα που αναφέρονταν στο εσωτεριστικό σύστημα της Καμπάλλα.

Η Αστρολογία τον 20ο αιώνα

----------------------------

Τον 20ο αιώνα νέες προσωπικότητες εμφανίζονται που αλλάζουν τη μορφή της Αστρολογίας και την απομακρύνουν από την κατεύθυνση του Εσωτερισμού. Ο Τσαρλς Κάρτερ (1887-1968), συνεχιστής του έργου του Άλαν Λήο, πρόεδρος της Αστρολογικής Εστίας του Λονδίνου, που είχε ιδρύσει ο Λήο, εξέδωσε το περιοδικό Αστρολογία, το 1926. Μετά την τραγική αποτυχία των αστρολόγων να προβλέψουν το ξέσπασμα του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ο Τσαρλς Κάρτερ εισηγείται μία πιο επιστημονική θεώρηση της Αστρολογίας. Ιδρύει την πρώτη πανεπιστημιακού επιπέδου αστρολογική ασχολή στην Αγγλία με το όνομα Σχολή Αστρολογικών Σπουδών (Faculty of Astrological Studies) και ξεκινάε για πρώτη φορά ένα γιγάντιο έργο συλλογής δεδομένων σε τράπεζες δεδομένων (Astro Databanks) για να παρακολουθούνται τα πολιτικά φαινόμενα από στατιστικής σκοπιάς και να αποφευχθεί ένα νέο τραγικό λάθος στις πολιτικές προβλέψεις των Αστρολόγων. Κλασσικό βιβλίο του, που έγραψε το 1930 είναι οι Αστρολογικές Όψεις (The Astrologican Aspects).

H Σχολή του Αμβούργου και η σχολή της Κοσμοβιολογίας που την ακολούθησε βασίζονται στην ιατρική έρευνα του μεγάλου γερμανού αστρολόγου και ερευνητή Reinhold Ebertin (1901-1988), ο οποίος συσχέτισε την εμφάνιση ασθενειών με αστρολογικούς παράγοντες, προτείνοντας (ή επαναφέροντας) αστρολογικές τεχνικές όπως η χρήση των μεσοδιαστημάτων ή άλλων ευαίσθητων αστρολογικών σημείων που υποδεικνύονταν από υποθετικούς πλανήτες. Με τη χρήση υποθετικών πλανητών ήθελε να αποδείξει ότι η Αστρολογία δεν είχε αστρονομική βάση, αλλά ήταν μία γλώσσα που ανίχνευε τη λειτουργία αρχετύπων.

Παρά την τραγική αποτυχία των άγγλων αστρολόγων να προβλέψουν το ξέσπασμα του Β'Παγκόσμιου Πολέμου κατά τη διάρκεια του Πολέμου οι αστρολογικές προβλέψεις συνεχίστηκαν και μάλιστα από το 1942 και μετά χρησιμοποιήθηκαν και ως εργαλείο προπαγάνδας. Επιμέρους γεγονότα όπως η εισβολή των Γερμανών στη Νορβηγία ή την Κρήτη είχαν προβλεφθεί από τον άγγλο αστρολόγο Νέυλορ (1889-1952) που κι εκείνος όμως είχε αποτύχει να δει το ξέσπασμα του Β'Παγκόσμιου Πολέμου.

Στη ναζιστική Γερμανία ο Χίτλερ χρησιμοποιούσε αστρολόγους για να προβλέψει την έκβαση του Πολέμου, αλλά κι εκεί από ο 1941 οι αστρολόγοι που δε δούλευαν για τον Χίτλερ συλλαμβάνονταν για να αποφευχθούν διαρροές αρνητικών προβλέψεων. Κάποιοι από αυτούς τους αστρολόγους προσλήφθηκαν από τους Βρεττανούς για να προβλέπουν τι θα έλεγαν οι γερμανοί αστρολόγοι στο Χίτλερ και να προσπαθήσουν να μαντέψουν τις επόμενες κινήσεις του, καθώς είναι γνωστό ότι επηρεαζόταν στις αποφάσεις του από εκείνους.

Την ίδια εποχή στην Αμερική δραστηριοποείται ο Μαρκ Έντμουντ Τζόουνς (1888-1980) ο οποίος με τη βοήθεια του μέντιουμ Έλσης Χουήλερ, καταγράφει εικόνες για αυτό που σήμερα γνωρίζουμε και χρησιμοποιούμε ως sabian symbols. Αυτά τα σύμβολα χρησιμοποιούνται σε αντιστοιχία με τις 360 μοίρες του ζωδιακού. Ο Τζόουνς συγγράφει επίσης ένα έργο για την Ωριαία Αστρολογία που θεωρείται πολύ σημαντικό.

Ο Ντέην Ρούντυαρ (ψευδώνυμο του γάλλου αστρολόγου Ντανιέλ Σεννεβιέρ, 1895-1985) θεωρείται ο μεγαλύτερος αναμορφωτής της σύγχρονης αστρολογίας μετά τον Άλαν Λήο. Ο Ρούντυαρ, πολυπράγμων, ασχολούμενος με τη ζωγραφική, τη μουσική σύνθεση και εξέχων πιανίστας μετανάστευσε στην Αμερική, μαθήτευσε στη Θεοσοφική Εταιρία και ήδη από το 1936 ταράζει τα αστρολογικά δεδομένα με την έκδοση του βιβλίου του Η Αστρολογία της Προσωπικότητας. Ο Ρούντυαρ συνθέτει τον Εσωτερισμό της Μπλαβάτσκυ με την Αναλυτική Ψυχολογία του Καρλ Γιουνγκ και την Ολιστική Φιλοσοφία του Γιαν Σματς για να ισχυριστεί ότι ο αστρολογικός χάρτης δεν είναι η καρμική μοίρα του ατόμου, αλλά αντίθετα περιέχει εκείνο που μπορεί να επιτύχει στη ζωή του, το δυναμικό του και το μέγιστο που μπορεί να εξελιχθεί. Πρώτος περιγράφει το χάρτη ως σύνολο "δυνατοτήτων" κι όχι "βεβαιοτήτων" που είναι στο χέρι του κάθε ανθρώπου αν θα τα εξελίξει ή θα τα αφήσει ανενεργά. Εισάγει έτσι τον παράγοντα της ανθρώπινης θέλησης στη διαχείριση του χάρτη, που γίνεται κάτι δυναμικό και εξελισσόμενο, καθώς ο άνθρωπος μπορεί με την επιλογή του να δώσει βαρύτητα σε ένα ή σε άλλο σημείο της προσωπικότητας του όπως υποδηλώνεται από το χάρτη. Το πόσο θα εξελιχθεί ο άνθρωπος δεν προκαθορίζεται στο χάρτη, αναφέρει ο Ρούντυαρ, αλλά είναι στο χέρι του ίδιου του ανθρώπου και στην ελεύθερη βούληση του.

Ο Ρούντυαρ με την παρέμβαση του αυτή εισάγει στην ουσία τη λεγόμενη Ψυχολογική Αστρολογία, την Αστρολογία δηλαδή που βλέπει τις πλανητικές θέσεις ως ψυχικά δυναμικά, τα οποία καλείται να διαχειριστεί το άτομο για να μπορέσει να ζήσει φυσιολογικά τη ζωή του.

Προς το τέλος του 20ου αιώνα (1980) ο Ρούντυαρ πάει ένα βήμα παραπέρα θεωρώντας ότι ο άνθρωπος μπορεί να πάει ακόμη υψηλότερα από το να εκπληρώσει απλά το ατομικό του δυναμικό. Με το βιβλίο του Αστρολογία της Μεταμόρφωσης που εκδίδεται αυτή τη χρονιά, αναφέρει ότι ο άνθρωπος μπορεί να φτάσει σε ένα ακόμη υψηλότερο επίπεδο συνειδητότητας όπως με δική του επιλογή γίνεται φορέας και αντιπρόσωπος των δυνάμεων της φύσης και του ανθρώπινου είδους. 

Από την ίδια εποχή αξίζει να αναφέρουμε τη δεσπόζουσα φυσιογνωμία της αμερικανίδας Εβάντελιν Άνταμς (1968-1934), για την οποία λέγεται ότι το 1914 προκάλεσε δίκη στη Νέα Υόρκη (όπου η Αστρολογία απαγορευόταν ως φτηνή μαντεία) και προκάλεσε το δικαστή να θέσει υπό δοκιμασία τις αστρολογικές της ικανότητες, για να δει αν η Αστρολογία ισχύει ή είναι φτηνή μαντεία. Αυτός της έδωσε τότε τα δεδομένα γέννησης ενός άγνωστου προσώπου, που αργότερα αποδείχτηκε ότι ήταν γιος του. Η Άνταμς περιέγραψε με τόση ακρίβεια το χαρακτήρα αυτού του ατόμου, ώστε ο δικαστής αναγκάστηκε να την αθωώσει.

Η Άνταμς έκανε και τις πρώτες ραδιοφωνικές εκπομπές αστρολογικού περιεχομένου.

Μια πολύ ενδιαφέρουσα άποψη

Η απειλή της ισλαμικής ζιχάντ για την Ελλάδα

απο το capital.gr, επίσης στο λινκ από το capital υπάρχουν σχόλια. Δείτε και εδώ

Του Ανδρέα Ανδριανόπουλου  Έχουμε σίγουρα χάσει τη στοιχειώδη επαφή με την πραγματικότητα. Κι αδιαφορούμε για τα πραγματικά προβλήματα που μας περιστοιχίζουν. Επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον μας στα ασήμαντα και τα επικοινωνιακά εντυπωσιακά. Έγιναν εκλογές για την Ευρώπη και οι Έλληνες αναλώθηκαν σε ανούσιες παπαγαλομαχίες για σκάνδαλα, μίζες και κομματικά προγράμματα γνωστά μοναχά στους ειδήμονες και τους φανατικούς. Ουδείς ενδιαφέρθηκε για τα πραγματικά προβλήματα της χώρας μας στην Ευρώπη. Γιατί κι αυτή δεν είναι αλάθητη. Μαστίζεται μάλιστα από την οικονομική κρίση αλλά κι από μια βαθιά αμφισβήτηση θεσμών, διαδικασιών και πολιτικών προσανατολισμών. Το σοβαρότερο ίσως πρόβλημα που αντιμετωπίζουν οι κοινωνίες μας σήμερα –σε ολόκληρη την Ευρώπη– είναι το ασυγκράτητο κύμα μετανάστευσης που αλλοιώνει σταδιακά εθνικούς χαρακτήρες, συνήθειες και παραδοσιακές δομές. Κανένας βέβαια δεν μπορεί να σταματήσει την εξέλιξη. Και τα μεταναστευτικά ρεύματα είναι αποτέλεσμα συγκεκριμένων κοινωνικών αναταράξεων, οικονομικών ανατροπών και εθνοπολιτικών αναστατώσεων. Δεν είναι η πρώτη φορά που η Ευρώπη κατακλύζεται από αλλότρια φύλα και ξένους λαούς. Δεν έχει όμως κάτι τέτοιο ξαναγίνει σε συνθήκες ειρήνης και έλλειψης κατακτητικών συγκρούσεων. Για πρώτη φορά σε τέτοιους αριθμούς μουσουλμάνοι και Aσιάτες εισρέουν στις δυτικές κοινωνίες δημιουργώντας προϋποθέσεις ανάπτυξης αυτόνομων μειονοτικών θυλάκων. Κατά το παρελθόν, αιματηρές πολεμικές συγκρούσεις κατέληξαν σε κοινωνικές ισορροπίες που σταδιακά αφομοίωσαν με λίγες –τουλάχιστον ευδιάκριτες– πολιτιστικές συνέπειες διαφορετικές εθνικές, φυλετικές και θρησκευτικές ομάδες. Σήμερα τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οι εισρέοντες λαοί δεν έρχονται σαν κατακτητές. Αλλά σαν εξαθλιωμένοι συνήθως οικονομικοί ή πολιτικοί πρόσφυγες που αναζητούν καλύτερη τύχη σε περισσότερο ανεπτυγμένα περιβάλλοντα. Η απουσία αιματηρών συγκρούσεων επιτρέπει τη διατήρηση της εθνικής και θρησκευτικής τους αυτονομίας. Κι ανεξάρτητα από την ευρύτερη ψυχολογική στάση των υποδεχόμενων λαών, η ιδιαιτερότητά τους γίνεται ανεκτή και αποδεκτή με βάση το πλαίσιο αξιών που κυριαρχεί στις δυτικές κοινωνίες. Ένα μείγμα δηλ. δημοκρατικότητας, ανοχής και υποστήριξης. Υπάρχει όμως ένα σοβαρότατο ζήτημα που πολλοί παραγνωρίζουν: Η ανοχή διαφορετικών ηθικών και πολιτιστικών αξιών δίχως κάποιο πλαίσιο πολιτικής για την τελική τους αφομοίωση στο κυρίαρχο κοινωνικό μοντέλο ενθαρρύνει την οικοδόμηση αυτονομίας και χωριστής ταυτότητας. Δεν θα πρόκειται τελικά δηλαδή για μετακίνηση πληθυσμών και αναπόφευκτη ενσωμάτωση σε μια άλλη κοινωνία. Αλλά για αποδοχή συγκροτημένων κινήσεων σχηματισμού ολοκληρωμένων νέων κοινωνικών σχημάτων. Θα υπάρξουν δηλαδή κοινωνίες μέσα στις κοινωνίες. Δεν πρόκειται οι Aσιάτες λ.χ. και ιδιαίτερα οι μουσουλμάνοι να γίνουν εδώ Έλληνες. Αλλά θα αναπτύξουν δικούς τους κοινωνικούς πυρήνες με εσωτερικούς κανόνες, αξίες κι αρχές. Πιθανότατα πολύ γρήγορα οι κανόνες αυτοί θα έρθουν σε σύγκρουση με το θεσμικό πλαίσιο της κοινωνίας υποδοχής. Κι αναγκαστικά τότε θα υποχωρήσει η κοινωνία που τους είχε αρχικά φιλοξενήσει. Διότι θα είναι πολίτες, θα ασκούν εκλογική επιρροή, θα κινούνται από τη δύναμη μεγαλύτερης πίστης και φανατισμού και θα απαιτούν –με επίκληση πατροπαράδοτων κανόνων της κοινωνίας φιλοξενίας– σεβασμό της εθνικής και της θρησκευτικής τους ιδιαιτερότητας. Κοντά σε όλα αυτά, οι μουσουλμανικές κοινότητες που αρχίζουν έτσι και χτίζονται έχουν μια ιδιαίτερη δική τους δυναμική. Υπακούουν σε διαφορετικούς κανόνες και στηρίζονται σε σκληρή εσωτερική πειθαρχία. Ανεξάρτητα από τη στάση του ελληνικού πληθυσμού αλλά και τις προθέσεις του ελληνικού κράτους, ουδείς μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη και γιγάντωση μιας αυτόνομης ισλαμικής κοινότητας στη χώρα. Στην Ελλάδα ζουν σήμερα κοντά στους 700.000 μουσουλμάνους. Οι οποίοι εκκλησιάζονται σε υπόγεια και παράνομα τζαμιά και στους οποίους ασκούν κατήχηση αγνώστου προέλευσης –αυτοδιοριζόμενοι συνήθως– κληρικοί. Το πρόβλημα στην Ελλάδα δεν έχει να κάνει απλώς με την παρουσία μεταναστών και μουσουλμάνων. Το κεντρικό ζήτημα είναι πως η ροή εισόδου παράνομων μεταναστών από μουσουλμανικές χώρες της Ασίας δεν μπορεί να ανακοπεί. Οι αριθμοί τους λοιπόν συνέχεια θα μεγαλώνουν. Εφόσον οι χώρες προέλευσής τους είναι σουνιτικές, ενστερνίζονται δηλ. τη σκληρότερη εκδοχή του ορθόδοξου Ισλάμ, αναπόφευκτα ανάμεσα στους λαθραίους μετανάστες θα βρίσκονται συνειδητοί ανατροπείς της ειρηνικής αντίληψης περί θρησκείας. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε πως βρισκόμαστε μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα. Θα συμβιώσουμε υποχρεωτικά με μια παράλληλη κοινωνική οντότητα με διαφορετικούς προσανατολισμούς, αξίες και επιδιώξεις. Εφόσον από τα πράγματα δεν είναι δυνατόν να εμποδιστεί η συνεχής ροή μουσουλμάνων μεταναστών, δεν υπάρχει συγκροτημένη κατεύθυνση αντιμετώπισης με πολιτικούς όρους του φαινομένου ούτε και φαίνεται αντικειμενικά δυνατή η απέλαση μεγάλου αριθμού των ανθρώπων αυτών (εφόσον είναι δίχως χαρτιά και ταυτότητα εθνικότητας), είμαστε υποχρεωμένοι να ετοιμαστούμε για τα χειρότερα. Δεν μιλάμε εδώ για φοβία απέναντι στους μουσουλμάνους. Αλλά για όσο διάστημα η χώρα είναι αδύνατον να οργανωθεί συστηματικά σαν μια σύγχρονη πολιτεία, έχουμε την υποχρέωση να αναλογιστούμε τα προβλήματα και τους κινδύνους. Είναι απαραίτητο να ελεγχθεί συστηματικά το πλαίσιο λειτουργίας των ιερατικών κέντρων των ισλαμιστών και να ολοκληρωθεί η ταυτοποίηση των κληρικών. Όσοι προέρχονται από Σαουδική Αραβία ή Ινδία (κι όσοι αρνούνται να αποκαλύψουν την προέλευσή τους) θα πρέπει κατ’ αρχήν να απαγορεύεται να ιερουργούν και να μην γίνονται στη χώρα δεκτοί. Παρά τις δυσκολίες επιβολής των κανόνων της δικής μας έννομης τάξης σε μια παράλληλα αναπτυσσόμενη μουσουλμανική Ούμα (κοινότητα) –κάτι που θα γίνεται όλο και δυσχερέστερο όσο θα αυξάνει η πολιτική επιρροή των μουσουλμάνων– είναι παραπάνω από αναγκαίο να ξεκαθαριστούν οι κανόνες του παιχνιδιού και να γίνει απόλυτα σαφές πως η ελληνική νομοθεσία θα εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση. Η οποιαδήποτε υποχώρηση στον τομέα αυτό θα αποκολλήσει κομμάτια της ελληνικής κοινωνίας και θα τα εντάξει μαχητικά σε τμήματα αμφισβήτησης του παραδοσιακού ελληνικού κοινωνικού ιστού. Η συσπείρωση των διάσπαρτων σήμερα ισλαμικών στοιχείων πίσω από μια επιθετική ζιχάντ (ιερός πόλεμος) δεν είναι δύσκολο να μορφοποιηθεί. Ιδιαίτερα αν ανάμεσα στους ιεροκήρυκες κυριαρχήσουν οι απόστολοι του μίσους και κήρυκες του σαουδικού Βαχαμπισμού. Στόχος θα είναι η αλλόθρησκη ελληνική κοινωνία που θα βρίσκεται μακριά από τον οίκο του θεού (Νταρ αλ Ισλάμ). Θα συνιστά τον αντίπαλο Οίκο του Πολέμου (Νταρ αλ Χαρμπ). Έναν χώρο υπό αμφισβήτηση και μελλοντική ανατροπή. Η αδυναμία ελέγχου και η θεαματική αύξηση των μελών της ιερής κοινότητας θα προσδώσουν δυναμική στις κινήσεις των αμφισβητιών. Το πνεύμα της ζιχάντ εύκολα μπορεί να διαπεράσει τον κορμό μιας αριθμητικά εύρωστης ισλαμικής κοινότητας. Που πιθανότατα θα αποκτήσει και σοβαρά οικονομικά μέσα (είτε από το εσωτερικό είτε από το εξωτερικό). Το πάθος μάλιστα μεγαλώνει όταν η κοινότητα είναι απομονωμένη ή περικυκλωμένη από πολυάριθμες αλλόθρησκες ομάδες. Η διαχείριση της κατάστασης ώστε να αποτραπεί η ρήξη και να υπάρξει συνοχή και συνεργασία με τον ευρύτερο κοινωνικό περίγυρο είναι δυσχερής. Είναι όμως απαραίτητη. Και οι κινήσεις δεν μπορεί να είναι μοναχά αποτρεπτικές. Ο φανατισμός της ζιχάντ δεν διαφέρει πολύ από τα μεσαιωνικά ευρωπαϊκά κινήματα θρησκευτικού φανατισμού. Κι αυτή, όπως κι εκείνα, δεν διστάζουν μπροστά στη θυσία ανθρώπινων ζωών για την επίτευξη ανώτερων θρησκευτικών στόχων. Η εκτόνωση του μίσους προϋποθέτει τολμηρές και μακρόπνοες πολιτικές πρωτοβουλίες. Εφόσον η ανάσχεση της εισόδου χιλιάδων καινούργιων μελών του ισλαμικού κοινοτικού πυρήνα στην Ελλάδα δεν είναι εφικτή, οφείλουμε να επεξεργαστούμε πολιτικές εκτόνωσης του θρησκευτικού μίσους και αποσυμπίεσης της φορτισμένης τους μαχητικότητας. Το ισχυρότερό μας όπλο είναι η οικονομία της αγοράς! Αν και το Ισλάμ διδάσκει εγκράτεια, σοβαρούς αυτοπεριορισμούς και αυστηρή λιτότητα, η προοπτική της ατομικής ανέλιξης και οικονομικής προόδου μπορεί να σπάσει τα τείχη της απομόνωσης και της άρνησης των άλλων. Μέσα στις τάξεις της ισλαμικής Ούμα το ράγισμα της μονομέρειας και της μονολιθικής αντιμετώπισης της δυτικής κοινωνίας και των καταναλωτικών της αγαθών μπορεί να κλονίσει σοβαρά το οικοδόμημα του φανατισμού. Και να ανοίξει διαδρόμους συνεννόησης και αποφυγής ρήξεων. Οι πρόσφατες εξελίξεις στην Τουρκία λ.χ. προς την εκτόνωση των διαφορών ανάμεσα σε φανατικούς ισλαμιστές, μετριοπαθείς μουσουλμάνους και κοσμικούς δυτικόφρονες Τούρκους δείχνουν έναν σχετικό δρόμο. Σε πρόσφατο βιβλίο του ο καθηγητής Cihan Tugal επεξηγεί τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για την επίτευξη του σκοπού αυτού*. Αναλύοντας τη μεταστροφή μεγάλου μέρους του ακραίου μουσουλμανικού στοιχείου μιας μεγάλης συνοικίας της Κων/πολης σε μετριοπαθέστερες θέσεις ο Tugal καταλήγει σε ιδιαίτερα ενδιαφέροντα συμπεράσματα. Αποδεικνύει δηλ. πως η διευκόλυνση συμμετοχής στο σύστημα και οι επιβραβεύσεις σε ατομικό και οικογενειακό επίπεδο από την εμπλοκή στις καπιταλιστικές οικονομικές σχέσεις αμβλύνουν το φανατισμό των θρησκευτικών δοξασιών κι απομακρύνουν τους πιστούς από τις επιρροές των ακραίων μουλάδων. Αυτό που προκύπτει είναι πως στην περίπτωση αδυναμίας ανάσχεσης ενός συνεχούς ρεύματος παράνομης μετανάστευσης, κάτι που είναι φανερό πως συμβαίνει στην Ελλάδα, η αντιμετώπιση ενός βαθμιαία ριζοσπαστικοποιούμενου μουσουλμανικού στοιχείου δεν μπορεί να στηρίζεται απλώς και μόνο σε μέτρα αστυνομικού ελέγχου και καταστολής. Μια επιλογή που από τα πράγματα είναι φανερό πως θα είναι αμφίβολης αποτελεσματικότητας. Θα πρέπει να συνοδεύεται από κινήσεις ενθάρρυνσης της ενσωμάτωσης της παράλληλης αυτής μουσουλμανικής κοινότητας στις κυρίαρχες πολιτικές δομές της χώρας και στους μηχανισμούς μιας δυναμικής οικονομίας της αγοράς. Η ύπαρξη δηλ. αυτόνομης, με θρησκευτικό ίσως χαρακτήρα, πολιτικής εκπροσώπησης του κόσμου αυτού μέσα από μηχανισμούς που σέβονται την ιδιαιτερότητά του αλλά και που ταυτόχρονα τον ελκύουν σε κοινωνικά και οικονομικά σχήματα της κυρίαρχης γύρω του κοινωνικής πραγματικότητας θα οδηγήσει πιθανότατα σε μετριοπάθεια και γενικότερη εκτόνωση. Εφόσον το κράτος δεν μπορεί να λειτουργήσει σύμφωνα με τις αρχές δημιουργίας του (αποτελεσματικός έλεγχος δηλ. των συνόρων και επιβολή του νόμου), η επιλογή της ρήξης και των συγκρούσεων θα είναι απόλυτα ατελέσφορη. Η προσέλκυση του μουσουλμανικού πληθυσμού στις υποδομές δράσης του καπιταλιστικού συστήματος θα είναι ο αποτελεσματικότερος τρόπος εκτόνωσης των εντάσεων και εξασφάλισης ηρεμίας και ευρύτερης κοινωνικής συνοχής. Οι αναγκαίες βέβαια προϋποθέσεις είναι δύο: Στιβαρές ηγεσίες ικανές να συλλάβουν το πρόβλημα και να προωθήσουν λύσεις. Και αποσυμφόρηση της γραφειοκρατικής αλλά και της κοινωνικής πραγματικότητας, ώστε η αποδοτική λειτουργία γνήσιων καπιταλιστικών θεσμών να είναι εφικτή. *Passive Revolution: Absorbing the Islamic Challenge to Capitalism (Stanford University Press, 2009) * Αναδημοσίευση από το περιοδικό "Κεφάλαιο"