Γράφει ο Γιάννης Ριζόπουλος
Ο αστρολόγος-ερμηνευτής δεν μπορεί και δεν πρέπει να λειτουργεί με βάση προσχηματισμένες πεποιθήσεις. Το πρώτο και κύριο που μαθαίνει κανείς ύστερα από την εντρύφηση του στο αντικείμενο είναι πως κάθε άτομο είναι μια ξεχωριστή περίπτωση και κατ' επέκταση οι αφοριστικοί κανόνες και τα σφικτά δόγματα είναι μάλλον για το ..θεαθήναι!
Η πρόοδος των Επιστημών βοήθησε και την αστρολογική σκέψη να εξελιχθεί, πολύ φοβάμαι όμως ότι τα πολυτιμότερα συμπεράσματα τους δεν έχουν ενσωματωθεί ακόμη στον αστρολογικό κορμό.
Η αρχή έγινε με την Ψυχολογία, η οποία πρόσφερε μια νέα γλώσσα στην αστρολογική ερμηνεία. Ο Φρόιντ και στην συνέχεια ο Γιουγκ περιέγραψαν τους ψυχικούς μηχανισμούς και τα μεγέθη που τελικά μπορεί να κρύβονται πίσω από κάθε πλανητική διάταξη. Και μπήκαν στην ζωή μας τα Αρχέτυπα. Ο Ήλιος και ο Άρης εκσυγχρονίστηκαν κι έγιναν μορφές του animus, η Σελήνη και η Αφροδίτη anima, ενώ τα τέσσερα στοιχεία -Φωτιά, Γη Αέρας και Νερό- ορίστηκαν ως βασικές ψυχικές λειτουργίες που χαρακτηρίζουν τον άνθρωπο: Διαίσθηση, Αίσθηση, Σκέψη και Συναίσθημα.
Πανηγύρισαν οι αστρολόγοι, γιατί επιτέλους η επιστήμη -ή τέλος πάντων κάποιος εκτός των τειχών- έδειχνε να επιβεβαιώνει αυτά που για την αστρολογία ήταν κοινός τόπος εδώ και αιώνες. Όμως μέσα στο μεθύσι της νίκης οι περισσότεροι ξέχασαν να κάνουν το αυτονόητο. Να διδαχθούν δηλαδή από την νέα πραγματικότητα, η οποία ναι μεν οδήγησε την Αστρολογία στην σταδιακή χειραφέτηση της από τις μεταφυσικές και απλοϊκές συνισταμένες του παρελθόντος του τύπου «μεγάλη πόρτα θα διαβείς», επιπλέον όμως έθεσε και νέα ζητήματα.
Όταν για παράδειγμα ο Γιουγκ όρισε τις 4 βασικές ψυχικές λειτουργίες, υποστήριξε πως κάθε άτομο χρησιμοποιεί τουλάχιστον δύο από αυτές -την κύρια και μια συμπληρωματική- ενώ μια από τις τέσσερις κινείται στην «σκιερή» πλευρά, όντας ανεπεξέργαστη και σε πλήρη ανταγωνισμό με την κύρια. Πρακτικά για τα 4 στοιχεία της παραδοσιακής Αστρολογίας, αυτό σήμαινε πως θα έπρεπε πλέον να εξεταστούν ως σύνθετα και -το κυριότερο- ζωντανά και όχι στατικά, με το κάθε ζώδιο που ανήκει σε μια συγκεκριμένη τριπλότητα, να διαφοροποιείται αρχικά από τα άλλα δύο εξ αιτίας της δευτερεύουσας λειτουργίας του. Ο Κριός, ο Λέων και ο Τοξότης είναι μεν Φωτιές -ανταποκρίνονται δηλαδή στον διαισθητικό τύπο του Γιουγκ αλλά ο πρώτος θα μπορούσε να έχει ως βοηθητική λειτουργία το Νερό, ο δεύτερος τη Γη και ο τρίτος τον Αέρα. Να μια διαφορετική ορολογία για τα «παρορμητικά», τα «σταθερά» και τα «μεταβλητά», θα μπορούσε να πει κανείς... Με την διαφορά πως η Ψυχολογία θέτει και άλλες παραμέτρους, τις οποίες η Αστρολογία αγνοεί επιδεικτικά.
Εσωστρεφείς και εξωστρεφείς τύποι «παίζουν» σε μια διαφορετική λογική από το κάπως χοντροκομμένο Κριός = εξωστρεφής, Ταύρος = εσωστρεφής κ.ο.κ. Το γένος του ατόμου (θηλυκό-αρσενικό) ορίζει πλειοψηφικά τις πιθανότητες να γίνεται κατά περίπτωση ευκολότερη η χρήση των «αρσενικών» (σκέψη, διαίσθηση) ή των «θηλυκών» (αίσθηση, συναίσθημα) βοηθητικών ψυχικών λειτουργιών. Μια Κριός δηλαδή (Φωτιά-Νερό) είναι ευκολότερο να λειτουργεί εναλλακτικά ως Λέαινα (Φωτιά-Γη), ενώ ένας Κριός ως Τοξότης (Φωτιά-Αέρας).
Και βέβαια με την χρήση των συμπληρωματικών λειτουργιών που δίνουν σε κάθε ζώδιο δύο Στοιχεία, το περιβόητο και συχνά βαρύγδουπο «σου λείπει Αέρας ή Φωτιά κλπ» χρειάζεται επειγόντως επανεξέταση.
Το θέμα είναι πως παρ' όλα αυτά που πρακτικά διευρύνουν την αστρολογική οπτική, η κυρίαρχη «γραμμή» στην Αστρολογία εξακολούθησε να οριοθετεί τα ζώδια σε Στοιχεία και Ποιότητες, χωρίς να ληφθούν υπόψη τα πορίσματα της Ψυχολογίας.
Και η «ασίστ» έμεινε ανεκμετάλλευτη, εμποδίζοντας ουσιαστικά την ίδια την Αστρολογία να εξελιχθεί και να ενσωματωθεί στον πολιτισμικό κορμό.
Ερχόμαστε τώρα στην Φυσική, η οποία όσο περνούν τα χρόνια στηρίζει όλο και περισσότερο με τα πορίσματα της το μοντέλο των κοσμικών επιδράσεων, μέσα σε ένα διαδραστικό ενεργειακό καθεστώς.
Λίαν προσφάτως, με ένα μεγαλοπρεπές mea culpa, αναγνωρίστηκαν οι πιθανότητες για την ύπαρξη του «αιθέρα» των αρχαίων, ενός κοσμικού μέσου, δηλαδή που πρακτικά ενοποιεί την οργανική και την ανόργανη ύλη, άρα αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο για όλες αυτές τις -πρώην- παράδοξες πλανητικές επιρροές.
Από την άλλη πλευρά όμως, η Αρχή της Απροσδιοριστίας του Χάιζενμπεργκ έχει ήδη πάνω από 80 χρόνια ζωής αλλά για την δογματική και εν πολλοίς φαταλιστική αστρολογική σκέψη μάλλον ...δεν υπάρχει. Διότι η επιστημονική πλέον παραδοχή πως σε κάθε περίπτωση ενεργειακής επιρροής ουσιαστικά έχουμε να κάνουμε με δέσμες πιθανοτήτων με τον εκάστοτε παρατηρητή μάλιστα, να επηρεάζει το αποτέλεσμα, δεν «χώρεσε» στα μυαλά εκείνων που επιμένουν να αντιμετωπίζουν τους αστρολογικούς χάρτες ως αυστηρά προδιαγεγραμμένους. Με αποτέλεσμα οι αστρολογικές προβλέψεις να θεωρούνται ακόμη άτεγκτη προτεραιότητα, έναντι της ψυχικής διερεύνησης που συμβάλλει στην αυτογνωσία αλλά αναδεικνύει επίσης την εν δυνάμει μοναδικότητα του κάθε ατόμου και του μέλλοντος του. Και αυτό δημιουργεί έναν φαύλο κύκλο, με το διαρκές και ανάλογο εμπορευματικό άλλοθι.
Όσο οι αστρολόγοι αναπαράγουν το φαταλιστικό μοντέλο διαμορφώνουν μια αντίστοιχη συνείδηση στο κοινό και τους πελάτες τους. Και εφ' όσον ο πελάτης «πείθεται» να λειτουργήσει αποδεχόμενος το «μοιραίο», τόσο ενδυναμώνεται και η ισχύς του αστρολόγου-μάγου. Οι προβλέψεις επιβεβαιώνονται στο ακέραιο και όλοι είναι ...ευχαριστημένοι!
Όμως το πνευματικό καθήκον κάθε αστρολόγου είναι να τους υποδείξει και την άλλη κατεύθυνση -κι όποιος θέλει θα την δει- μήπως τελικά κατορθώσουμε να απεγκλωβιστούμε από την αυτάρεσκη ένδεια των «θριαμβευτικών» προβλέψεων σε ατομικό επίπεδο. Χρειάζονται βέβαια κι αυτές, όχι όμως στο πνεύμα μιας σώνει και καλά εγγυημένης πιστοποίησης των ικανοτήτων μας αλλά ως μια εφαρμογή με πολλούς «αστερίσκους».
Ο πελάτης και το κοινό πρέπει να μάθουν πως κάθε ένδειξη έχει δυνητικά πολλές συνέπειες, ανεξάρτητα αν στην πλειοψηφία τους αποτυπώνονται με τον «συνήθη» προβλεπόμενο τρόπο, εξ αιτίας της επίσης συνήθους συμπεριφοράς τους. Αυτού του είδους οι «αποδείξεις» της αστρολογικής λειτουργικότητας καταλήγουν άτοπες κάθε φορά που το υποκείμενο διαφοροποιείται από την συλλογική «γραμμή». Για μένα η σωστή προσέγγιση σε ένα ωροσκόπιο δεν είναι του τύπου «θα γίνει αυτό» αλλά «αν πράξεις το Α θα έχεις το Β και αν επιλέξεις το Γ θα έχεις το Δ».
Μένοντας στον χώρο της κβαντομηχανικής, αξίζει να σταθούμε και σε μια ακόμη διαπίστωση. Το ότι μια ενεργειακή μονάδα μπορεί να είναι ταυτόχρονα και κύμα και σωμάτιο -να συμπεριφέρεται δηλαδή κάτω από διαφορετικούς νόμους- δεν βρήκε καμία εφαρμογή στην σύγχρονη Αστρολογία. Και για το τι μπορεί να σημαίνει αυτό, δεν έχουμε παρά να σκεφθούμε τα δύο κύρια αστρολογικά ρεύματα της εποχής μας, την «τροπική» και την «αστρική» σχολή που η κάθε μια διαρρηγνύει τα ιμάτια της για την ορθότητα της.
Κάθε πλανήτης έχει μια τροπική και μια αστρική θέση, που ουσιαστικά πρόκειται για τις δύο ενεργειακές διαστάσεις του (και για να μην ...ξεχνιόμαστε, εννοείται πως ο παρατηρητής -δηλαδή εμείς- μπορεί να αλλάξει την ποιότητα τους).
Κατά την γνώμη μου οι τροπικές πλανητικές θέσεις μπορεί να έχουν «κυματικές» ιδιότητες, να «περνούν» δηλαδή ταυτόχρονα από δύο «τρύπες». Αυτό συνάδει με την ψυχολογική τους υπόσταση και τις δέσμες πιθανοτήτων όσον αφορά την ερμηνεία τους. Αντίθετα οι αστρικές στην πειραματική πραγματικότητα μιας «τρύπας», δηλαδή ενός γεγονότος, συμπεριφέρονται περισσότερο ως σωματίδια. Περνάνε ή δεν περνάνε, συμβαίνουν ή δεν συμβαίνουν.
Μια τροπική Αφροδίτη στον Ταύρο δίνει την τάση στο άτομο να «μαζεύει» οικονομικά και συναισθηματικά -και να συμπεριφέρεται ανάλογα- χωρίς ωστόσο αυτό να είναι μια βεβαιότητα πλούτου. Η αστρική Αφροδίτη στον Ταύρο το βιώνει σαν κατάσταση, άσχετα αν η συμπεριφορά της είναι ασταθής εξ αιτίας της ενδεχόμενης τροπικής της θέσης στους Διδύμους.
Όσο για τα κομβικά σημεία όπου συναντώνται οι διαφορετικές ενεργειακές υποστάσεις δύο πλανητών-για παράδειγμα η τροπική Αφροδίτη με τον αστρικό Δία στον Ταύρο- έχουν μια ξεχωριστή δυναμική. Στο παράδειγμα μας μπορεί να καταστήσει βέβαιη την οικονομική ευμάρεια αφού η γενική τάση της πρώτης προς τον πλούτο υποστηρίζεται άμεσα από την «μοιραία» συμβολή του δεύτερου.
Πάντως η αστρικο-τροπική σύνθεση είναι ακόμη σε ερευνητικό στάδιο ως προς τις λεπτομέρειες της.
Γηράσκω αεί διδασκόμενος, σύμφωνα με την ρήση του Σωκράτη ή αλλιώς οι προκλήσεις δεν τελειώνουν ποτέ!