ο Ιταλος της Κυψελης ;;;;;;;;;

και το "Who is who" του Tommaso Padoa - Schioppa

Αργά το απόγευμα της Τρίτης το Μέγαρο Μαξίμου ανακοίνωσε επίσημα την τοποθέτηση του Ιταλού οικονομολόγου, Tommaso Padoa - Schioppa, ως ειδικού συμβούλου του πρωθυπουργού επί των οικονομικών θεμάτων. Ποιος είναι, όμως, πραγματικά ο Tommaso Schioppa;

O «mister Euro», το δεξί χέρι του Γιώργου Παπανδρέου

Γεννημένος στις 23 Ιουλίου του 1940 στην πόλη Belluno της Ιταλίας ο Tommaso Padoa - Schioppa, αποφοιτά το 1966 από το Πανεπιστήμιο Bocconi του Μιλάνου και συνεχίζει τις μεταπτυχιακές σπουδές του στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας της Μασαχουσέτης, από όπου αποκτά Master’s degree το 1970. 

Ωστόσο, η ενασχόλησή του με την οικονομία ξεκινά δύο χρόνια νωρίτερα, όταν προσλαμβάνεται ως οικονομολόγος στην Τράπεζα της Ιταλίας. Οι ικανότητές του και το ταλέντο του στη διαχείριση δύσκολων οικονομικών καταστάσεων δεν περνούν απαρατήρητα και το 1984 χρίζεται αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής της Τράπεζας, θέση στην οποία παραμένει έως το 1997.

Ο Schioppa αποτελεί ισόβιο μέλος του Σώματος Οικονομικών Συμβούλων στις ΗΠΑ – πιο γνωστό και ως «Γκρουπ των 30» -, ένα όργανο που ασκεί ιδιαίτερη επιρροή στην οικονομική διακυβέρνηση της χώρας.

Ωστόσο, η παρουσία του δεν σταματά εδώ. Από το 1993 έως το 1997 ορίζεται πρόεδρος της Επιτροπής της Βασιλείας για την Εποπτεία των Τραπεζών, ενώ το διάστημα 1997-1998 τίθεται επικεφαλής του Consob, της υπηρεσίας εποπτικού ελέγχου του ιταλικού χρηματιστηρίου.

Ο «πατέρας» του ευρώ

Όσο και αν φαίνεται περίεργο, η δημιουργία της ευρωζώνης και η υλοποίηση του οράματος της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) οφείλουν πολλά στον Tommaso Schioppa. 

Το 1982 σε μια οικονομική εφημερίδα είχε γράψει ένα άρθρο, το οποίο έμελλε να είναι προφητικό, καθώς ανέλυε διεξοδικά τα πλεονεκτήματα μιας πραγματικής ΟΝΕ, βασισμένης στα πρότυπα της εποχής αλλά με την προοπτική να αποτελέσει ένα καινοτόμο μοντέλο οικονομικής διακυβέρνησης.

Η λογική του βασιζόταν στο εξής τετράπτυχο:


• Þ Ελεύθερο εμπόριο
• Þ Κεφαλαιακή φορητότητα
• Þ Ανεξάρτητες εθνικές νομισματικές πολιτικές και
• Þ Σταθερά επιτόκια επί των συναλλαγών

Δεν είναι άλλωστε συμπτωματικοί οι χαρακτηρισμοί «πνευματικός ηγέτης» και «πατέρας του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος», που του προσήψε κατά καιρούς ο έντυπος και ηλεκτρονικός Τύπος.

Όταν τα κράτη-μέλη της ΕΟΚ και της μετέπειτα Ε.Ε. έλαβαν την απόφαση να ξεκινήσουν την πορεία προς την ΟΝΕ, ο Schioppa κλήθηκε το 1998 να συμμετάσχει στην ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) ως μέλος της, θέση που διατήρησε έως το 2005.

Ήταν, μάλιστα, τέτοια η επιρροή του στη μετέπειτα κραταιά τράπεζα της ευρωζώνης, που τον Οκτώβριο του 2005 έγινε πρόεδρος της δεξαμενής σκέψης (think tank) «Notre Europe» (σ.σ. «Η Ευρώπη μας»), με έδρα το Παρίσι.

Ένα χρόνο νωρίτερα, το 2004, γράφει το πρώτο του βιβλίο με τίτλο «The Euro and Its Central Bank» (σ.σ. «Το Ευρώ και η Κεντρική του Τράπεζα»), όπου περιγράφει το ευρώ ως «νόμισμα δίχως πατρίδα».

Η επιστροφή στην πατρίδα και ο ρόλος του στο ΔΝΤ

Το 2006 ο Ιταλός πολιτικός, Romano Prodi, κάλεσε τον Tommaso Schioppa στη Ρώμη. Η νίκη του Prodi στις εθνικές εκλογές της 17ης Μαΐου είναι καθοριστική. Ο οικονομολόγος από το Belluno ανέλαβε καθήκοντα υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών.

Εφηύρε την φράση «il tesoretto» (σ.σ. «ο θησαυρούλης»), προκειμένου να περιγράψει τις επιτυχίες του αναφορικά με την αύξηση των εσόδων στον κρατικό κορβανά. Οι γνώμες των Ιταλών διχασμένες: αμφιταλαντεύεται ανάμεσα στην αυτογνωσία και την αλαζονεία, λένε.

Το μοιραίο λάθος δεν αργεί να συμβεί. Τον Οκτώβριο του 2007 κι ενώ είχε ήδη εκλεγεί Πρόεδρος της Διεθνούς Νομισματικής και Δημοσιονομικής Επιτροπής του ΔΝΤ, μίλα σε μια επιτροπή της ιταλικής Βουλής σχετικά με ένα νομοσχέδιο της κυβέρνησης που προέβλεπε φοροαπαλλαγές ύψους 500 ευρώ το χρόνο για πολίτες ηλικίας από 20 έως 30 ετών που ζούσαν ακόμη μαζί με τους γονείς τους.

Ο όρος «bamboccioni» (σ.σ. «μεγάλα χαζά παιδιά»), με τον οποίο τους περιγράφει, μέλλει να ανάψει φωτιές στους κόλπους της ιταλικής κοινωνίας και να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων, με πληθώρα καυστικών άρθρων και αναρτήσεων σε έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ, αντίστοιχα.

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι εφημερίδες, όπως η «Corriere Della Serra» δέχονται έναν καταιγισμό επιστολών και email, που κατηγορούν τον Schioppa ως άνθρωπο «εκτός τόπου και χρόνου», έναν υπουργό που δεν αντιλαμβάνεται τις δυσκολίες των νέων ανθρώπων, μια «persona politica non grata». Η λέξη «bamboccioni» γίνεται εξαιρετικά δημοφιλής στην Ιταλία, αλλά ισοδυναμεί πλέον με βρισιά…

Ένα χρόνο μετά, το 2008, η κυβέρνηση Prodi χάνει στις εκλογές της 8ης Μαΐου από τον συντηρητικό μεγιστάνα των ιταλικών ΜΜΕ, Silvio Berlusconi.

Ο Schioppa ξαναγυρίζει στα think tank και κάνει προσεκτικές εμφανίσεις σε επιλεγμένα οικονομικά fora. Έχει τελειώσει ήδη το δεύτερο βιβλίο του με τίτλο «Europa, una pazienza attiva» (σ.σ. «Ευρώπη, μια ενεργός δύναμη»).

Αφοσιώνεται στα τρία παιδιά του, από τον πρώτο του γάμο με την οικονομολόγο, Fiorella Kostoris. Σήμερα ζει μαζί με τη σύντροφό του, τη δημοσιογράφο Barbara Spinelli, κόρη του Altiero Spinelli, πρωτεργάτη του ευρωπαϊκού φεντεραλισμού…