Σε φάση κυκλοθυμίας το Χρηματιστήριο της Αθήνας

Του Δημήτρη Ζάντζα Πέρασαν δύο ολόκληρες δεκαετίες, από τις αρχές Δεκεμβρίου του 1990, από την τελευταία φορά που ο τραπεζικός δείκτης του Χ.Α. σημείωσε σε μία μόνο συνεδρίαση κέρδη αντίστοιχα της χθεσινής. Έτσι, από τη σκοπιά της στατιστικής τουλάχιστον προσέγγισης της αγοράς, η χθεσινή αντίδραση στο ταμπλό μπορεί να χαρακτηριστεί ως «ιστορική». «Ιστορικές» βέβαια, αλλά δυστυχώς όχι «ένδοξες», είναι οι στιγμές που βιώνει το σύνολο της ελληνικής οικονομίας, ο καταναλωτής, ο επενδυτής, ο επιχειρηματίας. Το Χρηματιστήριο, λειτουργώντας είτε προεξοφλητικά είτε ως «καθρέφτης», αποτελεί ένα μηχανισμό που κάθε άλλο παρά αποκομμένος είναι από τις ψυχολογικές μεταπτώσεις της αγοράς και, όπως προκύπτει από τις ερμηνείες χρηματιστών και διαχειριστών κεφαλαίων, η χθεσινή συνεδρίαση αποτελεί περίτρανη απόδειξη αυτού. Οι τελευταίες εξελίξεις, αναφορικά με τη στήριξη της ελληνικής οικονομίας από τους Ευρωπαίους Εταίρους και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, έδωσαν πράγματι αφορμή για αλλαγή του κλίματος, «αλλαγή ωστόσο που είναι πάρα πολύ προσωρινή», σχολιάζει στο Capital.gr ο κ. Ζαχαρίας Πορταλάκης, ιδρυτής της ομώνυμης Χρηματιστηριακής Εταιρείας. Η πραγματική εικόνα βρίσκεται σε άμεση συνάφεια με τις συνθήκες στις οποίες καλούνται να λειτουργήσουν οι τράπεζες, κλάδος ειδικής βαρύτητας για το ελληνικό Χρηματιστήριο, και μόνο μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων του α’ τριμήνου θα υπάρξει η δυνατότητα πιο ακριβούς αξιολόγησης της κατάστασης και των επιπτώσεων από την κίνηση στην αγορά ομολόγων, υπογραμμίζει. Έως τότε η μεταβλητότητα θα διατηρηθεί, εκτιμά ο ίδιος, με υπερβολές «τόσο προς τα πάνω όσο και προς τα κάτω». Την ίδια στιγμή, η προσωρινή διακοπή του short selling, μετά την απόφαση της απαγόρευσης εκ μέρους της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς, αλλά και η κάλυψη των ανοιχτών θέσεων που «χτίστηκαν» μέχρι και τη στιγμή της απαγόρευσης, πράγματι μπορούν να βοηθήσουν λίγο ακόμα, εξηγεί, ωστόσο δεν είναι απολύτως σαφές τί θα συμβεί σε υψηλότερα επίπεδα της αγοράς. Από την πλευρά του, ο κ. Νίκος Χρυσοχοΐδης, Διευθύνων Σύμβουλος της Ν. Χρυσοχοΐδης Χρηματιστηριακή, αποδίδει επίσης τη χθεσινή άνοδο κατά το μεγαλύτερο μέρος της σε μεταστροφή της ψυχολογίας, αλλά και σε επανατοποθετήσεις συγκεκριμένων χαρτοφυλακίων που είχαν αποχωρήσει σχεδόν αναγκαστικά. Οι αποφάσεις που ελήφθησαν σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου καθησυχάζουν την ανησυχία για τη χρηματοδότηση και τη ρευστότητα στο σύνολο της ελληνικής αγοράς και της οικονομίας, εξηγεί, αλλά αποτελούν και σοβαρό στοιχείο σταθερότητας για τις ελληνικές τράπεζες. «Η χώρα εξασφαλίζει ρευστότητα, η πίεση στα ομόλογα αποκλιμακώνεται, κάτι που αντανακλάται άμεσα και στο χρηματιστηριακό ταμπλό», τονίζει. Η ψυχολογία αποτελεί σημαντική κινητήρια δύναμη της αγοράς και ειδικά οι συνεδριάσεις των δύο τελευταίων εβδομάδων εμπεριείχαν σαφή στοιχεία «αγελαίας» συμπεριφοράς, ακόμα και από μεγάλους επενδυτές, αναφέρει ο ίδιος. Η κατάσταση της ελληνικής οικονομίας δεν έχει βελτιωθεί, ο δύσκολος δρόμος της εξυγίανσης βρίσκεται ακόμα μπροστά μας, ενώ τα διαφαινόμενα νέα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής θα πλήξουν ένα πολύ μεγάλο κομμάτι της αγοράς, τον καταναλωτή, την ελληνική οικογένεια και τις επιχειρήσεις. «Είναι σχεδόν νομοτελειακό ότι θα υπάρξουν και άλλα δύσκολα τρίμηνα και θα αποτυπωθούν και με αριθμούς», αναφέρει χαρακτηριστικά. «Οι οικονομικές, κοινωνικές και πολιτικές παρενέργειες είναι ακόμα άγνωστες». «Προϋπόθεση για μια πιο ουσιαστική αλλαγή στην εικόνα της αγοράς παραμένει η επιτυχής εφαρμογή του Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης και η επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί, ενώ δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σε περίπτωση απόκλισης ή καθυστερήσεων τόσο οι εταίροι μας στην Ε.Ε. όσο και οι αγορές θα είναι απέναντί μας εξίσου σκληροί, όσο υπήρξαν και πριν από λίγες μόλις ημέρες», προσθέτει. «Πάντως η αγορά μας είναι ακόμα ζωντανή» σχολιάζει ο κ. Χρυσοχοΐδης. «Δείχνει ότι διαθέτει αντανακλαστικά και ανταποκρίνεται στις εξελίξεις, έστω και αν από αυτές τις αντιδράσεις κάποιες φορές δεν λείπει το στοιχείο της υπερβολής». «Καθαρά ψυχολογική αντίδραση» χαρακτηρίζουν το χθεσινό «ξέσπασμα» στο ταμπλό και στελέχη δύο μεγάλων ελληνικών ΑΕΔΑΚ. «Προφανώς η κατάσταση υπήρξε πάρα πολύ πιεσμένη το προηγούμενο διάστημα», σημειώνουν, «κάποιες απαντήσεις δόθηκαν ως προς το πώς η Ευρώπη σπεύδει πλέον να αντιμετωπίσει τη συνολικότερη κατάσταση που διαμορφώνεται και η εκτίμηση ότι επίκειται κάποια τελική συμφωνία συνέβαλε στη στιγμιαία βελτίωση της ψυχολογίας». Στο Χρηματιστήριο της Αθήνας η αντίδραση υπήρξε αντίδραση ανακούφισης, εξηγούν, επισημαίνοντας ότι «βρισκόμαστε ακόμα σε αρκετή απόσταση από τα πρόσφατα υψηλά, υπάρχουν τίτλοι που υπέστησαν απώλειες 20% και 30% μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, ενώ η αγορά δείχνει ότι ακόμα βρίσκεται στο στάδιο που αναμένει περισσότερες εξελίξεις και προσπαθεί να αποτιμήσει όσα συμβαίνουν». Σε κάθε περίπτωση, σημειώνουν, οριστικές αποφάσεις δεν υπάρχουν ακόμη επίσημα, όμως η εκτίμηση είναι ότι ο κίνδυνος που υπήρχε για την εξυπηρέτηση των υποχρεώσεων του Δημοσίου εντός του Μαΐου ή τους επόμενους μήνες εξαλείφεται. Παράλληλα, προσδοκάται ότι το ζήτημα της Ελλάδας σταδιακά θα πάψει να βρίσκεται στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, επιτρέποντας τη βαθμιαία βελτίωση στις τιμές των ομολόγων, των οποίων η πορεία δημιούργησε σοβαρές παρενέργειες και στο Χρηματιστήριο. Το κλείσιμο των ανοιχτών θέσεων δε, σημαίνει ότι κάποια χαρτοφυλάκια υποχρεώθηκαν να προχωρήσουν σε αγορές μετοχών ανεξαρτήτως κόστους, όμως ακόμη με αυτά τα δεδομένα, η χθεσινή αντίδραση στο Χ.Α. χαρακτηρίζεται υπερβολική. Η πιθανότητα της διόρθωσης της επόμενες ημέρες παραμένει υψηλή, τα προβλήματα στην οικονομία παραμένουν και, στην παρούσα στιγμή, η λύση τους απέχει ακόμα σημαντικά, υπογραμμίζουν. Υπό αυτό το πρίσμα, τονίζουν ότι η χθεσινή άνοδος περισσότερο προβληματίζει και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να εκληφθεί ως ένδειξη εξυγίανσης. «Όλα δείχνουν ότι νέα μέτρα λιτότητας, ακόμη πιο σκληρά, θα ληφθούν υποχρεωτικά, στοιχείο που προβληματίζει έντονα το σύνολο της αγοράς».