Οι δέκα ημέρες που άλλαξαν την Ελλάδα

ΠOΛITIKH Hμερομηνία δημοσίευσης: 02-05-10 Οι δέκα ημέρες που άλλαξαν την Ελλάδα Του Κωνσταντινου Zουλα Είναι παράδοξο καμιά φορά πώς γράφεται η ιστορία. Το Καστελλόριζο, που μάλλον θα μείνει για καιρό στη συλλογική μνήμη ως ο τόπος από τον οποίο ακούστηκε από τον πρωθυπουργό αυτό που όλοι ξόρκιζαν, προέκυψε εντελώς τυχαία. ΄Η, μάλλον, είχε επιλεγεί από τον κ. Γ.Παπανδρέου για έναν εντελώς διαφορετικό λόγο. Οι συνεργάτες του πρωθυπουργού τού είχαν σε ανύποπτο χρόνο προτείνει να το επισκεφθεί, προκειμένου να προβάλει από εκεί το μεγαλόπνοο σχέδιο του «Καλλικράτη». Γιατί από το Καστελλόριζο; Για τον απλούστατο λόγο ότι τα Δωδεκάνησα είναι η μοναδική περιφέρεια της Ελλάδος στην οποία όλα τα νησιά θα διατηρήσουν τη δημοτική αυτονομία τους. «Πρόεδρε, εκεί κάθε νησί παραμένει και με το νέο χάρτη δήμος, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να ανοίξει μύτη και θα είναι και μια ωραιότατη επικοινωνιακή εικόνα για την προβολή του “Καλλικράτη”» ήταν το επιχείρημα που έπεισε τον κ. Παπανδρέου, αλλά η μοίρα το έφερε να βρεθεί εκεί όχι κρατώντας ανά χείρας τη μεγαλόπνοη μεταρρύθμιση, αλλά ένα δισέλιδο που έφερε τον τίτλο «προσφυγή στο ΔΝΤ»... Οσα κυβερνητικά στελέχη μετείχαν στις κλειστές συσκέψεις που προηγήθηκαν εκείνης της Παρασκευής παραδέχονται ότι θα τις θυμούνται ίσως και για όλη τους τη ζωή. Και κυρίως αυτήν που έγινε το βράδυ της Πέμπτης 22 Απριλίου, στην οποία ελήφθη η οριστική απόφαση αμέσως μετά την ολοκλήρωση του υπουργικού συμβουλίου. Λέγεται μάλιστα ότι ο κ. Παπανδρέου γνωρίζοντας ήδη από το μεσημέρι ότι είχε χαθεί κάθε έλεγχος κατευνασμού των αγορών και αφού άκουσε από τους κ. Παπακωνσταντίνου, Παμπούκη και Αθανασάκη τις αφόρητες πιέσεις που ασκούνται από τις Βρυξέλλες, τους έδωσε εντολή να συγγράψουν εκείνη τη στιγμή το αίτημα ενεργοποίησης του μηχανισμού και αναχώρησε αμίλητος για το Καστρί. Τα υπόλοιπα περί Ιθάκης και χαρτογραφημένων νερών προστέθηκαν την επόμενη ημέρα σε μια εναγώνια προσπάθεια να αμβλυνθούν οι εντυπώσεις από την παραδοχή της διάψευσης «ότι θα τα βγάλουμε πέρα μόνοι μας», που έλεγε μέχρι πρότινος σύσσωμη η κυβέρνηση. Αρκετοί υπουργοί ωστόσο θα θυμούνται και τις επόμενες συσκέψεις στις οποίες εκτάκτως κλήθηκαν μέχρι την προηγούμενη Πέμπτη. Οπως αυτή που συγκλήθηκε το Σαββατο, όταν αιφνιδίως η κ. Μέρκελ είπε ότι η ενεργοποίηση του μηχανισμού δεν είναι αυτονόητη. ΄Η και της Δευτέρας που η Γερμανίδα καγκελάριος είπε εντέλει το «ναι» ζητώντας ωστόσο επιπλέον «σκληρά μέτρα και επί σειρά ετών», προδιαγράφοντας τις πιέσεις που επρόκειτο να ασκήσουν οι τεχνοκράτες. Καθοριστική η Τετάρτη Η πλέον καθοριστική ημέρα χωρίς άλλο ήταν η προηγούμενη Τετάρτη. Με το χρηματιστήριο να καταρρέει κατά 6%, τη Standard and Poor’s να έχει προβεί σε τριπλή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της χώρας, τα σπρεντ να εκτοξεύονται στις 1.100 μονάδες βάσης και να υπάρχουν διάχυτες φημολογίες ότι συγκεκριμένη τράπεζα βρίσκεται κατά κυριολεξία ένα βήμα πριν από την κατάρρευση, στο Μέγαρο Μαξίμου συνειδητοποίησαν ότι όχι μόνον δεν είχαν πλέον κανένα περιθώριο διαπραγμάτευσης, αλλά ότι όφειλαν να ανακοινώσουν ει δυνατόν και ανήμερα τη συναίνεσή τους σε όλες τις αξιώσεις των τεχνοκρατών. Ηταν η μέρα που ο πρωθυπουργός συγκάλεσε μια ακόμη έκτακτη σύσκεψη στη Βουλή και ζήτησε όχι μόνον από το οικονομικό επιτελείο και τους στενούς τους συνεργάτες, αλλά και από σειρά υπουργών, όπως οι κ. Βενιζέλος, Ρέππας, Χρυσοχοΐδης, να είναι ανά πάσα στιγμή stand by συστήνοντας κατ’ ουσίαν μια έκτακτη επιτροπή κρίσης για κάθε ενδεχόμενο. Οπως παραδεχόταν αργά το βράδυ της Τετάρτης υπουργός που μετείχε στην πολύωρη και αγωνιώδη αυτή σύσκεψη, «υπήρξαν στιγμές που ειλικρινά νόμιζα ότι η κατάσταση ήταν μη διαχειρίσιμη»… Την Πέμπτη όλα είχαν «κλειδώσει». Εμενε μόνον η επιλογή της ημέρας δημοσιοποίησης των μέτρων τα οποία στο μεσοδιάστημα σκοπίμως διοχετεύθηκαν στον Τύπο για την «προετοιμασία» της κοινής γνώμης. Φεύγοντας από το Μαξίμου ένας εκ των εκπροσώπων των παραγωγικών φορέων που μόλις είχε ακούσει τον πρωθυπουργό να απαριθμεί μία προς μία τις εξωθεν επιβληθείσες θυσίες έκανε μαύρο χιούμορ: «Δεν μπορούσε τουλάχιστον να πάει σε άλλο νησί; Είναι πολύ μακριά το Καστελλόριζο από την Ιθάκη»...