Του Νικου Κ. Αλιβιζατου*
Αν κάτι ξεχώριζε τον λόγο και την γραφή του Αντώνη Καρκαγιάννη ως δημοσιογράφου και πνευματικού ανθρώπου, αυτό κατά τη γνώμη μου ήταν η διαρκής εγρήγορσή του: δεν επαναπαυόταν με τη γνώση που του είχαν χαρίσει οι εμπειρίες μιας ζωής πλούσιας σε δράση και συγκινήσεις, αλλά έψαχνε συνεχώς για το καινούργιο. Χωρίς αυτό –όπως νομίζω ότι μπορούν να μαρτυρήσουν όλοι όσοι τον γνώρισαν– η ζωή του λες και γινόταν βαρετή, λες κι έχανε το νόημά της.
Για να εκμαιεύσει το καινούργιο, ο Καρκαγιάννης παρίστανε πολύ συχνά τον αδαή ο οποίος, για να καταλάβει τι ακριβώς συμβαίνει, ξεκινά από το άλφα. Και τούτο, θέτοντας τα «βασικά» ερωτήματα, που οι «φρόνιμοι» συνήθως τα αποφεύγουν. Γιατί π.χ. η Ελλάδα –σε αντίθεση με χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία, που είχαν ζήσει ανάλογες εμπειρίες επί Κατοχής– οδηγήθηκε μετά την Απελευθέρωση στον Εμφύλιο; Για τη χαρακτηριστική άραγε ροπή μας προς τη βία, να φταίνε περισσότερο τα πρόσωπα, οι «ξένοι», η ιστορία, ή μήπως οι κοινωνικές δομές μιας χώρας που, για να θυμηθούμε μια γνωστή ρήση του Τσώρτσιλ, «παράγει περισσότερη ιστορία απ’ όση μπορεί να καταναλώσει;». Γιατί, μετά τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, σε μιαν εγκλωβισμένη Ελλάδα, το ΠΑΣΟΚ ήταν εκείνο που διαχρονικά εξέφρασε συνεπέστερα το μεταρρυθμιστικό ρεύμα;
Ο Καρκαγιάννης είχε πράγματι μια μοναδική αίσθηση της ιστορίας και των ρυθμών της. Αν και ηλικιακά λίγο νεότερος, ανήκε στη γενιά της Εθνικής Αντίστασης και είχε το προνόμιο να διαλέγεται με ό,τι το καλύτερο έβγαλε η ελληνική Αριστερά από καταβολής της στον χώρο της διανόησης. Πρόκειται για τους τριαντάρηδες της δεκαετίας του 1950-60, οι οποίοι κατόρθωσαν, μέσω της ΕΔΑ, να φέρουν την Αριστερά στο προσκήνιο, λιγότερο από δέκα χρόνια μετά την ήττα της στον Εμφύλιο.
Το ερώτημα γιατί οι χαρισματικοί αυτοί άνθρωποι τελικά απέτυχαν ήταν φυσικό να τον παιδεύει περισσότερο από κάθε άλλο. Γιατί από την απάντηση που θα έδινε θα διάλεγε προφανώς ο ίδιος τον δρόμο που θα πορευόταν μετά τη Μεταπολίτευση. Δεν γνωρίζω ποιαν απάντηση έδωσε τελικά. Το μόνο που ξέρω είναι ότι, έχοντας μια βαθιά γνώση όχι μόνο της ιστορίας, αλλά και της ανθρώπινης φύσης, ο Καρκαγιάννης της «Καθημερινής», έδωσε τα είκοσι τελευταία χρόνια τον αγώνα τον καλό για τη μεταρρύθμιση, με συνέπεια μοναδική και φαντασία, που θα τη ζήλευαν πολλοί νεότεροί του, όχι μόνο δημοσιογράφοι, μα και επαγγελματίες της πολιτικής.
Ενας πνευματικός άνθρωπος λοιπόν εν εγρηγόρσει, για μια πολύχρωμη κοινωνία ελευθερίας, ισότητας και αλληλεγγύης, ανοιχτής στον έξω κόσμο, που ενθαρρύνει το ταλέντο και απορρίπτει κάθε ορθόδοξο γκρι.
* Ο κ. Ν. Κ. Αλιβιζάτος είναι καθηγητής του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου