Αναρτήσεις
Οι κλοπές εξοπλισμού, τα σαμποτάζ σε σταθμούς μετρήσεων και τα ειρωνικά σχόλια μετά από κάθε πρόβλεψη
Την αντιπαράθεση των τελευταίων ημερών, με τους σεισμολόγους στα τηλεοπτικά παράθυρα να κατακεραυνώνουν αλλήλους, την έχουμε ξαναζήσει έντονα την περίοδο μετά τον φονικό σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου του 1999, όταν 5,9 Ρίχτερ έσπειραν την καταστροφή στις γειτονιές της Αττικής.
Στις 10 Σεπτεμβρίου καταγράφηκε μετασεισμός μεγέθους 4,3 Ρίχτερ. Στις 15 το ΥΠΕΧΩΔΕ έλαβε τηλεγράφημα του καθηγητή Παναγιώτη Βαρώτσου για επικείμενο μεγάλο σεισμό. Οι σεισμολόγοι τους οποίους συμβουλευόταν το υπουργείο, προέτρεψαν να αγνοηθεί (!) η πρόβλεψη. Το υπουργείο με ανακοίνωσή του διέψευσε τις πληροφορίες, για ύπαρξη πρόβλεψης σεισμού και σύστησε ψυχραιμία.
Στις 20 Σεπτεμβρίου σημειώθηκε σεισμός 4,1 Ρίχτερ στη θαλάσσια περιοχή κοντά στη Σαμοθράκη. Στις 27 του ίδιου μήνα η ομάδα ΒΑΝ έστειλε νέο τηλεγράφημα, με την καταγραφή προσεισμικών ηλεκτρικών σημάτων. Το ΥΠΕΧΩΔΕ και ο ΟΑΣΠ αντιμετώπισαν με ειρωνεία την πρόβλεψη...
Πηγαίνοντας τον χρόνο ακόμα πιο πίσω συναντούμε την ομάδα, με πολλές δυσκολίες από την έλλειψη υποδομών, να εκπονεί μελέτες σημάτων βαλλόμενη από παντού. Το 1984 ο καθηγητής Π. Βαρώτσος ανακοίνωσε ότι από σύνολο 23 σεισμών, 21 είχαν προβλεφθεί με επιτυχία, βάσει των ηλεκτρικών σημάτων που είχαν καταγραφεί 6 ως 115 ώρες πριν την εκδήλωσή τους.
Το 1985 η ομάδα ΒΑΝ κοινοποίησε ότι στην περιοχή της Θεσσαλονίκης είχαν καταγραφεί 10 ηλεκτρικά σήματα, που επαληθεύτηκαν με σεισμούς μεσαίου μεγέθους.
Το 1986, ανακοίνωσε ότι για 11 σεισμούς υπήρξαν ηλεκτρικά σήματα 7 ώρες ως 5 ημέρες, πριν την εκδήλωση του σεισμού. Ηταν η εποχή που η ομάδα ΒΑΝ συνέχιζε να εκλιπαρεί για την ανάπτυξη ενός πλήρους δικτύου αισθητήρων καταγραφής σημάτων σε σεισμογενείς περιοχές.
«Επεφταν» τα τηλέφωνα
Στην αρχή και η ίδια η ομάδα, πριν βελτιώσει τις τεχνικές της, αντιμετώπισε προβλήματα τόσο στον τρόπο συλλογής των ηλεκτρικών σημάτων, όσο και σε θέματα που αφορούσαν την επεξεργασία τους. Από τους λιγοστούς σταθμούς, άλλοτε παρατηρούνταν κλοπή εξοπλισμού και άλλοτε καταστροφή καλωδίων. Δεν έλειψαν μάλιστα και οι περιπτώσεις, που ο ΟΤΕ ειδοποιούσε ότι διακόπτονται οι συνδέσεις με τους σταθμούς!
Χρειάστηκε να φτάσουμε στον Σεπτέμβριο του 1999 για να εκδηλωθούν και δημόσια οι συντονισμένες κινήσεις απαξίωσης του ΒΑΝ, με σφοδρές φραστικές επιθέσεις, από τις... «άλλες μη φίλιες δυνάμεις» και κύριο επιχείρημα, «ένας επιστήμονας δεν πρέπει να ασκεί επιστήμη με... τηλεγραφήματα»!
Ορισμένοι πάντως από τους σεισμολόγους που έβαλαν κατά του καθηγητή Βαρώτσου, αργότερα παραδέχθηκαν το λάθος τους και προσχώρησαν στους μαχητικούς υποστηρικτές της ομάδας ΒΑΝ, κάτι σαν τον... Σαούλ που έγινε Παύλος!
Στις 30 Σεπτεμβρίου του 1999, ο Π. Βαρώτσος αποπέμφθηκε από την Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου.
Εν τω μεταξύ, ο Ιάπωνας καθηγητής Ουγιέντα, που συνεργαζόταν με την ομάδα ΒΑΝ, ανέβασε στο Ιντερνετ καταγραφή στον Σταθμό Λαμίας ενός σήματος διαφορετικού από όσα λάμβανε κάθε ημέρα.
Την επομένη, η Επιτροπή συνήλθε χωρίς τον Π. Βαρώτσο και δύο ημέρες αργότερα, σημειώθηκε στην Αττική μετασεισμός 4,1 Ρίχτερ. Η συνέχεια, όπως ήταν αναμενόμενο, γράφτηκε στα... δονούμενα τηλεοπτικά παράθυρα.
Από την ομάδα του 1981 σε αυτή του 2007
Ο Παναγιώτης Βαρώτσος μαζί με τον Καίσαρα Αλεξόπουλο και τον Κωνσταντίνο Νομικό ανέπτυξαν το 1981 τη μέθοδο πρόγνωσης σεισμών ΒΑΝ (ακρωνύμιο των ονομάτων τους). Στην ομάδα συμμετείχε επίσης ο καθηγητής -σήμερα- Κωνσταντίνος Ευταξίας.
Στην πορεία, οι άλλοτε συνεργάτες του Βαρώτσου ακολούθησαν αυτόνομο ερευνητικό δρόμο. Ο ίδιος εξελέγη το 1986 καθηγητής του τμήματος Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στον τομέα Φυσικής Στερεάς Κατάστασης. Επίσης διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος τα έτη 1994-1996.
Η πλούσια επιστημονική δράση του βραβεύτηκε επανειλημμένα. Το 1978 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών, το 1986 από το Εμπειρίκειο Ιδρυμα και το 1995 από το Ιδρυμα Ωνάση. Τον Οκτώβρη του 1994, τα πανεπιστήμια Αθηνών και Ιωαννίνων ίδρυσαν το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Φυσικής του Στερεού Φλοιού της Γης ορίζοντας διευθυντή τον Παναγιώτη Βαρώτσο, αναπληρωτή διευθυντή τον Κωνσταντίνο Ευταξία και μέλη τους Β. Χατζικωντή, Α. Ντόβα-Βασιλικού, Ι. Γραμματικάκη, Π. Κωσταράκη, Δ. Παπαδημητρίου και Ε. Θεοδωρίδου. Η σημερινή ομάδα έχει στελεχωθεί ξανά από τον κ. Βαρώτσο, με άμεσους συνεργάτες στην καταγραφή και τη μελέτη προσεισμικών σημάτων τους πανεπιστημιακούς Ν. Σαρλή, Ε. Σκορδά, Χ. Τανάκα και τη σύζυγό του Μαρία Λαζαρίδου.
Η πρόγνωση σεισμών και το εστιακό... λάθος της πολιτείας
Η επαλήθευση την περασμένη Πέμπτη, της πρόβλεψης Βαρώτσου, για επικείμενο μεγάλο σεισμό, άνω των 6 Ρίχτερ, όπως αποκάλυψε στις 10 Φεβρουαρίου το «Εθνος της Κυριακής», θέτει ξανά επί τάπητος το θέμα της «εκτίμησης επικείμενου σεισμού».
Ερωτηματικά γεννά η στάση τόσο της Επιτροπής Αξιολόγησης Σεισμικού Κινδύνου, όσο και του ΟΑΣΠ, καθώς ο καθηγητής Ακης Τσελέντης με δηλώσεις του ανέφερε ότι ήδη μία εβδομάδα πριν από τον σεισμό ο ίδιος έστειλε ειδοποίηση στην Επιτροπή.
Μάλιστα ανέφερε ότι ενημέρωσε προσωπικά με επιστολή του τον πρόεδρο της Επιτροπής κ. Γεράσιμο Παπαδόπουλο στις 6 Φεβρουαρίου, η οποία κοινοποιήθηκε στον πρόεδρο του ΟΑΣΠ κ. Μακρόπουλο και στον διευθυντή του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου κ. Σταυρακάκη.
Απαντώντας ο κ. Παπαδόπουλος τόνισε ότι η ενημέρωση ήταν γενικού περιεχομένου, χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο για την περιοχή της Μεθώνης και δεν υπήρχε λόγος αξιολόγησης.
Την ίδια θέση εξέφρασε και ο καθηγητής Βασίλης Παπαζάχος, που τονίζει ότι «δεν στάλθηκε έγγραφο στις αρμόδιες αρχές και δεν υπήρξε καμιά πρόβλεψη». Κανένας ωστόσο δεν ζήτησε διευκρινίσεις και περισσότερες λεπτομέρειες.
Μετά την επαλήθευση και της τελευταίας πρόβλεψης η ομάδα ΒΑΝ, με το «σερί» των προηγούμενων επιτυχών προβλέψεων, που έχουν αναρτηθεί στην τράπεζα δεδομένων του Πανεπιστημίου Cornell, παίρνει ρεβάνς έναντι όσων την πολέμησαν λυσσαλέα στο παρελθόν και είχαν καταφέρει για ένα διάστημα να την απομονώσουν.
Η βελτίωση των υποδομών και των μεθόδων της ομάδας, οι επιτυχείς προβλέψεις του περασμένου χρόνου αλλά και η νέα επιβεβαίωση με τους πρόσφατους σεισμούς στην Πελοπόννησο, δεν αφήνουν περιθώρια για να συνεχίσουν να αγνοούνται από την Πολιτεία οι εκτιμήσεις του καθηγητή Π. Βαρώτσου.
Η πρόβλεψη
Στην έκθεσή του ο καθηγητής Παναγιώτης Βαρώτσος έκανε κυρίως λόγο για τα σήματα που είχαν καταγραφεί πέρσι, στις 8 Φεβρουαρίου, στις 23 Απριλίου, στις 24 Απριλίου και στις 7 Νοεμβρίου.
Στη συνέχεια εξηγούσε τι συνέβη με το σήμα της 8ης Φεβρουαρίου και ανέλυε τα στοιχεία του σεισμού, που σημειώθηκε στις 25 Μαρτίου στην περιοχή της Κεφαλονιάς.
Τα σήματα της 23ης και 24ης Απριλίου σχετίζονταν με σειρά φαινομένων ως την 25η Ιουνίου οπότε είχαμε σεισμό 5,8 Ρίχτερ στην περιοχή κοντά στους Παξούς.
Το σήμα της 7ης Νοεμβρίου, αφορούσε την περίοδο κοντά στην Πρωτοχρονιά. Από τις 30 Δεκεμβρίου παρατηρήθηκε σειρά σεισμικών φαινομένων και στις 6 Ιανουαρίου είχαμε τον μεγάλο σεισμό 6,5 Ρίχτερ, με επίκεντρο το Λεωνίδιο της Πελοποννήσου, που έγινε αισθητός σ' ολόκληρη την Ελλάδα, την Τουρκία και την Ιταλία.
Αυτό όμως, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην αναφορά, είναι ότι στις σελίδες 11 και 12 γίνεται λόγος για νέα σήματα που κατέγραψαν οι σταθμοί ΒΑΝ, μόλις πριν από μερικές εβδομάδες, στην Πάτρα και τον Πύργο, τα οποία προανάγγελλαν μεγάλο σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ.
Ειδικότερα, προκύπτει από τις αναφορές σε συγκεκριμένα σχεδιαγράμματα, όπως το υπ αριθμ. 9, ότι μελετάται μια περιοχή που περιλαμβάνει Πάτρα, Ολυμπία, Δυτικό Κορινθιακό, Κεφαλονιά, Ζάκυνθο και μέρος της Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και τον ευρύτερο χώρο προς Νότο.
Τελικά, σ' αυτήν την περιοχή, που στην έκθεση προσδιορίζεται από τις γεωγραφικές συντεταγμένες Ν38.6 36.0 Ε22.5 20,0, έγινε τελικά ο διπλός μεγάλος σεισμός της περασμένης Πέμπτης και πλέον εξελίσσεται η μετασεισμική ακολουθία.
Ο Σουφλιάς ταρακουνά τους σεισμολόγους...
Σημαντικές αλλαγές στις δομές των κρατικών φορέων που εποπτεύουν τη σεισμική δραστηριότητα στην Ελλάδα, αναμένεται να προωθήσει ο Γιώργος Σουφλιάς.
Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ φέρεται έντονα ενοχλημένος, κυρίως με τη στάση του ΟΑΣΠ και των αρμόδιων της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικών Φαινομένων, που αγνόησαν τα στοιχεία του καθηγητή Π. Βαρώτσου, για επικείμενο σεισμό.
Οι εξελίξεις εξέθεσαν σοβαρά τον κρατικό μηχανισμό, ειδικά από τη στιγμή που η πρόβλεψη -όπως συνέβη πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν- επαληθεύτηκε και αυτή τη φορά με την εκδήλωση του διπλού σεισμού στην περιοχή της Μεθώνης την Πέμπτη.
Αλλωστε η δήλωση του υπουργού, αμέσως μετά το νέο «ξύπνημα» του Εγκέλαδου, ότι «κανένας δεν με είχε ενημερώσει», όπως και η προτροπή «όποιος έχει τέτοια στοιχεία να μου τα κοινοποιεί, ακόμα και τηλεφωνικά», αποτελεί έμμεση -πλην σαφή- διαπίστωση αλλά και μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ότι το «σύστημα», όπως είναι, δεν λειτουργεί σωστά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέαμα των διαπληκτισμών μεταξύ σεισμολόγων στα τηλεοπτικά παράθυρα, επίσης ενόχλησε τον κ. Σουφλιά, που φέρεται αποφασισμένος να κάνει αυτό που ποτέ μέχρι τώρα δεν επιχειρήθηκε: να δώσει τέλος στον επιστημονικό «εμφύλιο» ενώνοντας τους, καθ όλα άξιους, Βόρειους και Νότιους της επιστημονικής κοινότητας.
Οι επόμενες κινήσεις θα συντείνουν σε μια προσπάθεια, επιστήμονες από τα πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πατρών, καθώς και τα τμήματα γεωφυσικής ή άλλων παρεμφερών ειδικοτήτων από διαφορετικά πανεπιστήμια της χώρας, να συντονιστούν και να συνεργάζονται πριν και μετά τα μεγάλα σεισμικά φαινόμενα.
Αλλωστε σ' αυτό θα βοηθήσει και το ενιαίο δίκτυο καταγραφής σεισμικών φαινομένων, με σύγχρονο εξοπλισμό, που ήδη εγκαθίσταται, ώστε όλοι να έχουν άμεσα και έγκυρα στοιχεία, μετά από κάθε σεισμό. Παράλληλα, σχεδιάζεται ο προγραμματισμός ειδικών ημερίδων και συνεδρίων, όπου θα καλούνται άπαντες, χωρίς αποκλεισμούς, να καταθέτουν τα επιμέρους στοιχεία των μελετών τους.
Ωστόσο, η συνεργασία όλων των ειδικών επιστημόνων για τους σεισμούς δεν θα είναι εύκολη και αναμένεται να συναντήσει απροθυμία ή και αντιδράσεις.
Αρκεί να θυμίσουμε ότι οι άνθρωποι που επέκριναν το σύστημα ΒΑΝ και εισηγήθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1999 την απομάκρυνση του καθηγητή Βαρώτσου από την Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, εξακολουθούν και σήμερα, για δικούς τους λόγους, να τηρούν την ίδια αρνητική στάση.
Ολα αυτά, παρά το γεγονός ότι από τότε πολλά έχουν αλλάξει και το σύστημα ΒΑΝ βελτιώθηκε περνώντας πολλά κρίσιμα τεστ με επιτυχία.
Πρωτοποριακές μελέτες
«Προειδοποίηση» εξπρές
Στη χώρα μας, εκτός από την ομάδα ΒΑΝ, υπάρχουν και άλλοι επιστήμονες που εργάζονται συλλογικά ή κατά μόνας πάνω στη μελέτη πρόδρομων φαινομένων. Αν τα στοιχεία των ερευνών τους συνεκτιμηθούν, ίσως μπορέσουν να δώσουν μια σαφέστερη εικόνα για τη σεισμική δραστηριότητα στη χώρα, συνδράμοντας και στον τομέα της πρόβλεψης. Την ίδια ώρα Ρώσοι και Ιάπωνες συνεργάζονται σε εφαρμογές πρόβλεψης σεισμών αξιοποιώντας περίπου δέκα διαφορετικές επιστημονικές μεθόδους.
Στην Ιαπωνία ήδη κυκλοφορούν πειραματικά και οι πρώτες οικιακές συσκευές πρόβλεψης σεισμού, που ειδοποιούν 15-20 δευτερόλεπτα πριν από το σεισμό! Στην Ελλάδα έχουν αναπτυχθεί παρόμοιες τεχνικές, σύντομης προειδοποίησης όπως το σύστημα Shields (Ασπίδες) στο Πανεπιστήμιο Πάτρας, που προειδοποιεί με ηχητικό σήμα 20 δευτερόλεπτα πριν από την εκδήλωση του σεισμού, δίνοντας τη δυνατότητα αντίδρασης, όπως τη μετακίνηση σε ασφαλές σημείο ή και τη διαφυγή από το κτίριο.
Το ΒΑΝ, το Εθνος και το θάρρος για σωστή ενημέρωση
Κεφαλονιά, Παξοί, Λεωνίδιο, Χαλανδρίτσα Αχαϊας. Σε κάθε μεγάλο σεισμό του 2007, είχε προηγηθεί και μια πρόβλεψη της ομάδας ΒΑΝ. Τα Σεισμικά Ηλεκτρικά Σήματα (SES), που ανέλυε η ομάδα του καθηγητή Π. Βαρώτσου, επιβεβαιώνονταν σε περίπου 2 μήνες από την καταγραφή τους.
Αυτά τα δεδομένα, τα οποία αναλυτικά συμπεριλαμβάνονταν στην τελευταία δημοσίευση της ομάδας ΒΑΝ στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Cornell, με ημερομηνία 1η Φεβρουαρίου, οδήγησαν το «Εθνος της Κυριακής» στην απόφαση να αναδείξει σε βασικό θέμα πριν από μια εβδομάδα, την πρόγνωση μεγάλου σεισμού στην περιοχή της Πελοποννήσου. Τα SES που είχε καταγράψει το δίκτυο ΒΑΝ στις 10 και 14 Ιανουαρίου, επιβεβαιώθηκαν και πάλι με δραματικό τρόπο, με το νέο μεγάλο σεισμό της Μεθώνης.
Ολα τα παραπάνω αποτελούν «ζώσα ιστορία» δύο εβδομάδων. Οπως ακριβώς, ζωντανή ιστορία κοντά 3 δεκαετιών αποτελεί η μακρά περιπέτεια του Δικτύου ΒΑΝ. Η οποία σποραδικά πια έρχεται στο προσκήνιο, συνήθως έπειτα από ανείπωτη καταστροφή, που προκαλεί στη χώρα ο Εγκέλαδος.
Οπως κάθε φορά, έτσι ακριβώς και τώρα, δίχως την ελάχιστη παρέκκλιση από την πεπατημένη, αποδείχθηκε ότι τη βασική ευθύνη για την ατελέσφορη περιπέτεια μιας επιστημονικής προσπάθειας, τη φέρει ακέραια η Πολιτεία και φυσικά η επιστημονική κοινότητα, στη σφαίρα της οποίας ενέπιπταν και εμπίπτουν «νεωτερισμοί» τύπου Βαρώτσου.
Επιφανή στελέχη της «κοινότητας των σεισμολόγων» εξανέστησαν και κατακεραύνωναν, την περασμένη Κυριακή, το «ΕτΚ», με αξιώματα του τύπου «κάποιοι θέλουν να τρομοκρατήσουν τον κόσμο χρησιμοποιώντας τις έρευνες της ομάδας ΒΑΝ... Η ιστορία ξεκίνησε επειδή κάποιοι ήθελαν να εντυπωσιάσουν» (καθηγητής Α. Τσελέντης), βρίσκοντας ευήκοα ώτα σε «αυθεντίες» της δημοσιογραφίας.
Ηταν ακριβώς οι ίδιοι που το βράδυ της περασμένης Πέμπτης εμφανίζονταν στις τηλεοράσεις, υπεραμύνονταν των προσπαθειών της ομάδας ΒΑΝ και σχεδόν πανηγύριζαν γιατί ο Εγκέλαδος έσπευσε τόσο σύντομα να τους επιβεβαιώσει. Και φυσικά είχαν κιόλας ξεχάσει τους Φιλιππικούς εναντίον της εφημερίδας, η οποία είχε τολμήσει να αναδείξει μια επιστημονική προσπάθεια που εκ του αποτελέσματος, απλώς επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά.
Η αντισεισμική θωράκιση της χώρας είναι πολύ σοβαρό θέμα για να εξακολουθεί η Πολιτεία να το εκχωρεί ως... παιχνιδάκι στα χέρια επιστημονικών «αυθεντιών», τα κίνητρα των οποίων αναζητούνται μεταξύ πακτωλού επιχορηγήσεων, ακαδημαϊκής ματαιοδοξίας και ιεραρχικής ανέλιξης στην πυραμίδα Ινστιτούτων και Οργανισμών. «Ε»
πηγη : ethnos.gr / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ
Την αντιπαράθεση των τελευταίων ημερών, με τους σεισμολόγους στα τηλεοπτικά παράθυρα να κατακεραυνώνουν αλλήλους, την έχουμε ξαναζήσει έντονα την περίοδο μετά τον φονικό σεισμό της 7ης Σεπτεμβρίου του 1999, όταν 5,9 Ρίχτερ έσπειραν την καταστροφή στις γειτονιές της Αττικής.
Στις 10 Σεπτεμβρίου καταγράφηκε μετασεισμός μεγέθους 4,3 Ρίχτερ. Στις 15 το ΥΠΕΧΩΔΕ έλαβε τηλεγράφημα του καθηγητή Παναγιώτη Βαρώτσου για επικείμενο μεγάλο σεισμό. Οι σεισμολόγοι τους οποίους συμβουλευόταν το υπουργείο, προέτρεψαν να αγνοηθεί (!) η πρόβλεψη. Το υπουργείο με ανακοίνωσή του διέψευσε τις πληροφορίες, για ύπαρξη πρόβλεψης σεισμού και σύστησε ψυχραιμία.
Στις 20 Σεπτεμβρίου σημειώθηκε σεισμός 4,1 Ρίχτερ στη θαλάσσια περιοχή κοντά στη Σαμοθράκη. Στις 27 του ίδιου μήνα η ομάδα ΒΑΝ έστειλε νέο τηλεγράφημα, με την καταγραφή προσεισμικών ηλεκτρικών σημάτων. Το ΥΠΕΧΩΔΕ και ο ΟΑΣΠ αντιμετώπισαν με ειρωνεία την πρόβλεψη...
Πηγαίνοντας τον χρόνο ακόμα πιο πίσω συναντούμε την ομάδα, με πολλές δυσκολίες από την έλλειψη υποδομών, να εκπονεί μελέτες σημάτων βαλλόμενη από παντού. Το 1984 ο καθηγητής Π. Βαρώτσος ανακοίνωσε ότι από σύνολο 23 σεισμών, 21 είχαν προβλεφθεί με επιτυχία, βάσει των ηλεκτρικών σημάτων που είχαν καταγραφεί 6 ως 115 ώρες πριν την εκδήλωσή τους.
Το 1985 η ομάδα ΒΑΝ κοινοποίησε ότι στην περιοχή της Θεσσαλονίκης είχαν καταγραφεί 10 ηλεκτρικά σήματα, που επαληθεύτηκαν με σεισμούς μεσαίου μεγέθους.
Το 1986, ανακοίνωσε ότι για 11 σεισμούς υπήρξαν ηλεκτρικά σήματα 7 ώρες ως 5 ημέρες, πριν την εκδήλωση του σεισμού. Ηταν η εποχή που η ομάδα ΒΑΝ συνέχιζε να εκλιπαρεί για την ανάπτυξη ενός πλήρους δικτύου αισθητήρων καταγραφής σημάτων σε σεισμογενείς περιοχές.
«Επεφταν» τα τηλέφωνα
Στην αρχή και η ίδια η ομάδα, πριν βελτιώσει τις τεχνικές της, αντιμετώπισε προβλήματα τόσο στον τρόπο συλλογής των ηλεκτρικών σημάτων, όσο και σε θέματα που αφορούσαν την επεξεργασία τους. Από τους λιγοστούς σταθμούς, άλλοτε παρατηρούνταν κλοπή εξοπλισμού και άλλοτε καταστροφή καλωδίων. Δεν έλειψαν μάλιστα και οι περιπτώσεις, που ο ΟΤΕ ειδοποιούσε ότι διακόπτονται οι συνδέσεις με τους σταθμούς!
Χρειάστηκε να φτάσουμε στον Σεπτέμβριο του 1999 για να εκδηλωθούν και δημόσια οι συντονισμένες κινήσεις απαξίωσης του ΒΑΝ, με σφοδρές φραστικές επιθέσεις, από τις... «άλλες μη φίλιες δυνάμεις» και κύριο επιχείρημα, «ένας επιστήμονας δεν πρέπει να ασκεί επιστήμη με... τηλεγραφήματα»!
Ορισμένοι πάντως από τους σεισμολόγους που έβαλαν κατά του καθηγητή Βαρώτσου, αργότερα παραδέχθηκαν το λάθος τους και προσχώρησαν στους μαχητικούς υποστηρικτές της ομάδας ΒΑΝ, κάτι σαν τον... Σαούλ που έγινε Παύλος!
Στις 30 Σεπτεμβρίου του 1999, ο Π. Βαρώτσος αποπέμφθηκε από την Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου.
Εν τω μεταξύ, ο Ιάπωνας καθηγητής Ουγιέντα, που συνεργαζόταν με την ομάδα ΒΑΝ, ανέβασε στο Ιντερνετ καταγραφή στον Σταθμό Λαμίας ενός σήματος διαφορετικού από όσα λάμβανε κάθε ημέρα.
Την επομένη, η Επιτροπή συνήλθε χωρίς τον Π. Βαρώτσο και δύο ημέρες αργότερα, σημειώθηκε στην Αττική μετασεισμός 4,1 Ρίχτερ. Η συνέχεια, όπως ήταν αναμενόμενο, γράφτηκε στα... δονούμενα τηλεοπτικά παράθυρα.
Από την ομάδα του 1981 σε αυτή του 2007
Ο Παναγιώτης Βαρώτσος μαζί με τον Καίσαρα Αλεξόπουλο και τον Κωνσταντίνο Νομικό ανέπτυξαν το 1981 τη μέθοδο πρόγνωσης σεισμών ΒΑΝ (ακρωνύμιο των ονομάτων τους). Στην ομάδα συμμετείχε επίσης ο καθηγητής -σήμερα- Κωνσταντίνος Ευταξίας.
Στην πορεία, οι άλλοτε συνεργάτες του Βαρώτσου ακολούθησαν αυτόνομο ερευνητικό δρόμο. Ο ίδιος εξελέγη το 1986 καθηγητής του τμήματος Φυσικής στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, στον τομέα Φυσικής Στερεάς Κατάστασης. Επίσης διετέλεσε Πρόεδρος του Τμήματος τα έτη 1994-1996.
Η πλούσια επιστημονική δράση του βραβεύτηκε επανειλημμένα. Το 1978 τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών, το 1986 από το Εμπειρίκειο Ιδρυμα και το 1995 από το Ιδρυμα Ωνάση. Τον Οκτώβρη του 1994, τα πανεπιστήμια Αθηνών και Ιωαννίνων ίδρυσαν το Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Φυσικής του Στερεού Φλοιού της Γης ορίζοντας διευθυντή τον Παναγιώτη Βαρώτσο, αναπληρωτή διευθυντή τον Κωνσταντίνο Ευταξία και μέλη τους Β. Χατζικωντή, Α. Ντόβα-Βασιλικού, Ι. Γραμματικάκη, Π. Κωσταράκη, Δ. Παπαδημητρίου και Ε. Θεοδωρίδου. Η σημερινή ομάδα έχει στελεχωθεί ξανά από τον κ. Βαρώτσο, με άμεσους συνεργάτες στην καταγραφή και τη μελέτη προσεισμικών σημάτων τους πανεπιστημιακούς Ν. Σαρλή, Ε. Σκορδά, Χ. Τανάκα και τη σύζυγό του Μαρία Λαζαρίδου.
Η πρόγνωση σεισμών και το εστιακό... λάθος της πολιτείας
Η επαλήθευση την περασμένη Πέμπτη, της πρόβλεψης Βαρώτσου, για επικείμενο μεγάλο σεισμό, άνω των 6 Ρίχτερ, όπως αποκάλυψε στις 10 Φεβρουαρίου το «Εθνος της Κυριακής», θέτει ξανά επί τάπητος το θέμα της «εκτίμησης επικείμενου σεισμού».
Ερωτηματικά γεννά η στάση τόσο της Επιτροπής Αξιολόγησης Σεισμικού Κινδύνου, όσο και του ΟΑΣΠ, καθώς ο καθηγητής Ακης Τσελέντης με δηλώσεις του ανέφερε ότι ήδη μία εβδομάδα πριν από τον σεισμό ο ίδιος έστειλε ειδοποίηση στην Επιτροπή.
Μάλιστα ανέφερε ότι ενημέρωσε προσωπικά με επιστολή του τον πρόεδρο της Επιτροπής κ. Γεράσιμο Παπαδόπουλο στις 6 Φεβρουαρίου, η οποία κοινοποιήθηκε στον πρόεδρο του ΟΑΣΠ κ. Μακρόπουλο και στον διευθυντή του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου κ. Σταυρακάκη.
Απαντώντας ο κ. Παπαδόπουλος τόνισε ότι η ενημέρωση ήταν γενικού περιεχομένου, χωρίς κανένα απολύτως στοιχείο για την περιοχή της Μεθώνης και δεν υπήρχε λόγος αξιολόγησης.
Την ίδια θέση εξέφρασε και ο καθηγητής Βασίλης Παπαζάχος, που τονίζει ότι «δεν στάλθηκε έγγραφο στις αρμόδιες αρχές και δεν υπήρξε καμιά πρόβλεψη». Κανένας ωστόσο δεν ζήτησε διευκρινίσεις και περισσότερες λεπτομέρειες.
Μετά την επαλήθευση και της τελευταίας πρόβλεψης η ομάδα ΒΑΝ, με το «σερί» των προηγούμενων επιτυχών προβλέψεων, που έχουν αναρτηθεί στην τράπεζα δεδομένων του Πανεπιστημίου Cornell, παίρνει ρεβάνς έναντι όσων την πολέμησαν λυσσαλέα στο παρελθόν και είχαν καταφέρει για ένα διάστημα να την απομονώσουν.
Η βελτίωση των υποδομών και των μεθόδων της ομάδας, οι επιτυχείς προβλέψεις του περασμένου χρόνου αλλά και η νέα επιβεβαίωση με τους πρόσφατους σεισμούς στην Πελοπόννησο, δεν αφήνουν περιθώρια για να συνεχίσουν να αγνοούνται από την Πολιτεία οι εκτιμήσεις του καθηγητή Π. Βαρώτσου.
Η πρόβλεψη
Στην έκθεσή του ο καθηγητής Παναγιώτης Βαρώτσος έκανε κυρίως λόγο για τα σήματα που είχαν καταγραφεί πέρσι, στις 8 Φεβρουαρίου, στις 23 Απριλίου, στις 24 Απριλίου και στις 7 Νοεμβρίου.
Στη συνέχεια εξηγούσε τι συνέβη με το σήμα της 8ης Φεβρουαρίου και ανέλυε τα στοιχεία του σεισμού, που σημειώθηκε στις 25 Μαρτίου στην περιοχή της Κεφαλονιάς.
Τα σήματα της 23ης και 24ης Απριλίου σχετίζονταν με σειρά φαινομένων ως την 25η Ιουνίου οπότε είχαμε σεισμό 5,8 Ρίχτερ στην περιοχή κοντά στους Παξούς.
Το σήμα της 7ης Νοεμβρίου, αφορούσε την περίοδο κοντά στην Πρωτοχρονιά. Από τις 30 Δεκεμβρίου παρατηρήθηκε σειρά σεισμικών φαινομένων και στις 6 Ιανουαρίου είχαμε τον μεγάλο σεισμό 6,5 Ρίχτερ, με επίκεντρο το Λεωνίδιο της Πελοποννήσου, που έγινε αισθητός σ' ολόκληρη την Ελλάδα, την Τουρκία και την Ιταλία.
Αυτό όμως, που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην αναφορά, είναι ότι στις σελίδες 11 και 12 γίνεται λόγος για νέα σήματα που κατέγραψαν οι σταθμοί ΒΑΝ, μόλις πριν από μερικές εβδομάδες, στην Πάτρα και τον Πύργο, τα οποία προανάγγελλαν μεγάλο σεισμό πάνω από 6 Ρίχτερ.
Ειδικότερα, προκύπτει από τις αναφορές σε συγκεκριμένα σχεδιαγράμματα, όπως το υπ αριθμ. 9, ότι μελετάται μια περιοχή που περιλαμβάνει Πάτρα, Ολυμπία, Δυτικό Κορινθιακό, Κεφαλονιά, Ζάκυνθο και μέρος της Αιτωλοακαρνανίας, καθώς και τον ευρύτερο χώρο προς Νότο.
Τελικά, σ' αυτήν την περιοχή, που στην έκθεση προσδιορίζεται από τις γεωγραφικές συντεταγμένες Ν38.6 36.0 Ε22.5 20,0, έγινε τελικά ο διπλός μεγάλος σεισμός της περασμένης Πέμπτης και πλέον εξελίσσεται η μετασεισμική ακολουθία.
Ο Σουφλιάς ταρακουνά τους σεισμολόγους...
Σημαντικές αλλαγές στις δομές των κρατικών φορέων που εποπτεύουν τη σεισμική δραστηριότητα στην Ελλάδα, αναμένεται να προωθήσει ο Γιώργος Σουφλιάς.
Ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ φέρεται έντονα ενοχλημένος, κυρίως με τη στάση του ΟΑΣΠ και των αρμόδιων της Επιτροπής Εκτίμησης Σεισμικών Φαινομένων, που αγνόησαν τα στοιχεία του καθηγητή Π. Βαρώτσου, για επικείμενο σεισμό.
Οι εξελίξεις εξέθεσαν σοβαρά τον κρατικό μηχανισμό, ειδικά από τη στιγμή που η πρόβλεψη -όπως συνέβη πολλές φορές στο πρόσφατο παρελθόν- επαληθεύτηκε και αυτή τη φορά με την εκδήλωση του διπλού σεισμού στην περιοχή της Μεθώνης την Πέμπτη.
Αλλωστε η δήλωση του υπουργού, αμέσως μετά το νέο «ξύπνημα» του Εγκέλαδου, ότι «κανένας δεν με είχε ενημερώσει», όπως και η προτροπή «όποιος έχει τέτοια στοιχεία να μου τα κοινοποιεί, ακόμα και τηλεφωνικά», αποτελεί έμμεση -πλην σαφή- διαπίστωση αλλά και μήνυμα προς πάσα κατεύθυνση ότι το «σύστημα», όπως είναι, δεν λειτουργεί σωστά.
Σύμφωνα με πληροφορίες, το θέαμα των διαπληκτισμών μεταξύ σεισμολόγων στα τηλεοπτικά παράθυρα, επίσης ενόχλησε τον κ. Σουφλιά, που φέρεται αποφασισμένος να κάνει αυτό που ποτέ μέχρι τώρα δεν επιχειρήθηκε: να δώσει τέλος στον επιστημονικό «εμφύλιο» ενώνοντας τους, καθ όλα άξιους, Βόρειους και Νότιους της επιστημονικής κοινότητας.
Οι επόμενες κινήσεις θα συντείνουν σε μια προσπάθεια, επιστήμονες από τα πανεπιστήμια Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Πατρών, καθώς και τα τμήματα γεωφυσικής ή άλλων παρεμφερών ειδικοτήτων από διαφορετικά πανεπιστήμια της χώρας, να συντονιστούν και να συνεργάζονται πριν και μετά τα μεγάλα σεισμικά φαινόμενα.
Αλλωστε σ' αυτό θα βοηθήσει και το ενιαίο δίκτυο καταγραφής σεισμικών φαινομένων, με σύγχρονο εξοπλισμό, που ήδη εγκαθίσταται, ώστε όλοι να έχουν άμεσα και έγκυρα στοιχεία, μετά από κάθε σεισμό. Παράλληλα, σχεδιάζεται ο προγραμματισμός ειδικών ημερίδων και συνεδρίων, όπου θα καλούνται άπαντες, χωρίς αποκλεισμούς, να καταθέτουν τα επιμέρους στοιχεία των μελετών τους.
Ωστόσο, η συνεργασία όλων των ειδικών επιστημόνων για τους σεισμούς δεν θα είναι εύκολη και αναμένεται να συναντήσει απροθυμία ή και αντιδράσεις.
Αρκεί να θυμίσουμε ότι οι άνθρωποι που επέκριναν το σύστημα ΒΑΝ και εισηγήθηκαν τον Σεπτέμβριο του 1999 την απομάκρυνση του καθηγητή Βαρώτσου από την Επιστημονική Επιτροπή Εκτίμησης Σεισμικού Κινδύνου, εξακολουθούν και σήμερα, για δικούς τους λόγους, να τηρούν την ίδια αρνητική στάση.
Ολα αυτά, παρά το γεγονός ότι από τότε πολλά έχουν αλλάξει και το σύστημα ΒΑΝ βελτιώθηκε περνώντας πολλά κρίσιμα τεστ με επιτυχία.
Πρωτοποριακές μελέτες
«Προειδοποίηση» εξπρές
Στη χώρα μας, εκτός από την ομάδα ΒΑΝ, υπάρχουν και άλλοι επιστήμονες που εργάζονται συλλογικά ή κατά μόνας πάνω στη μελέτη πρόδρομων φαινομένων. Αν τα στοιχεία των ερευνών τους συνεκτιμηθούν, ίσως μπορέσουν να δώσουν μια σαφέστερη εικόνα για τη σεισμική δραστηριότητα στη χώρα, συνδράμοντας και στον τομέα της πρόβλεψης. Την ίδια ώρα Ρώσοι και Ιάπωνες συνεργάζονται σε εφαρμογές πρόβλεψης σεισμών αξιοποιώντας περίπου δέκα διαφορετικές επιστημονικές μεθόδους.
Στην Ιαπωνία ήδη κυκλοφορούν πειραματικά και οι πρώτες οικιακές συσκευές πρόβλεψης σεισμού, που ειδοποιούν 15-20 δευτερόλεπτα πριν από το σεισμό! Στην Ελλάδα έχουν αναπτυχθεί παρόμοιες τεχνικές, σύντομης προειδοποίησης όπως το σύστημα Shields (Ασπίδες) στο Πανεπιστήμιο Πάτρας, που προειδοποιεί με ηχητικό σήμα 20 δευτερόλεπτα πριν από την εκδήλωση του σεισμού, δίνοντας τη δυνατότητα αντίδρασης, όπως τη μετακίνηση σε ασφαλές σημείο ή και τη διαφυγή από το κτίριο.
Το ΒΑΝ, το Εθνος και το θάρρος για σωστή ενημέρωση
Κεφαλονιά, Παξοί, Λεωνίδιο, Χαλανδρίτσα Αχαϊας. Σε κάθε μεγάλο σεισμό του 2007, είχε προηγηθεί και μια πρόβλεψη της ομάδας ΒΑΝ. Τα Σεισμικά Ηλεκτρικά Σήματα (SES), που ανέλυε η ομάδα του καθηγητή Π. Βαρώτσου, επιβεβαιώνονταν σε περίπου 2 μήνες από την καταγραφή τους.
Αυτά τα δεδομένα, τα οποία αναλυτικά συμπεριλαμβάνονταν στην τελευταία δημοσίευση της ομάδας ΒΑΝ στο αμερικανικό πανεπιστήμιο Cornell, με ημερομηνία 1η Φεβρουαρίου, οδήγησαν το «Εθνος της Κυριακής» στην απόφαση να αναδείξει σε βασικό θέμα πριν από μια εβδομάδα, την πρόγνωση μεγάλου σεισμού στην περιοχή της Πελοποννήσου. Τα SES που είχε καταγράψει το δίκτυο ΒΑΝ στις 10 και 14 Ιανουαρίου, επιβεβαιώθηκαν και πάλι με δραματικό τρόπο, με το νέο μεγάλο σεισμό της Μεθώνης.
Ολα τα παραπάνω αποτελούν «ζώσα ιστορία» δύο εβδομάδων. Οπως ακριβώς, ζωντανή ιστορία κοντά 3 δεκαετιών αποτελεί η μακρά περιπέτεια του Δικτύου ΒΑΝ. Η οποία σποραδικά πια έρχεται στο προσκήνιο, συνήθως έπειτα από ανείπωτη καταστροφή, που προκαλεί στη χώρα ο Εγκέλαδος.
Οπως κάθε φορά, έτσι ακριβώς και τώρα, δίχως την ελάχιστη παρέκκλιση από την πεπατημένη, αποδείχθηκε ότι τη βασική ευθύνη για την ατελέσφορη περιπέτεια μιας επιστημονικής προσπάθειας, τη φέρει ακέραια η Πολιτεία και φυσικά η επιστημονική κοινότητα, στη σφαίρα της οποίας ενέπιπταν και εμπίπτουν «νεωτερισμοί» τύπου Βαρώτσου.
Επιφανή στελέχη της «κοινότητας των σεισμολόγων» εξανέστησαν και κατακεραύνωναν, την περασμένη Κυριακή, το «ΕτΚ», με αξιώματα του τύπου «κάποιοι θέλουν να τρομοκρατήσουν τον κόσμο χρησιμοποιώντας τις έρευνες της ομάδας ΒΑΝ... Η ιστορία ξεκίνησε επειδή κάποιοι ήθελαν να εντυπωσιάσουν» (καθηγητής Α. Τσελέντης), βρίσκοντας ευήκοα ώτα σε «αυθεντίες» της δημοσιογραφίας.
Ηταν ακριβώς οι ίδιοι που το βράδυ της περασμένης Πέμπτης εμφανίζονταν στις τηλεοράσεις, υπεραμύνονταν των προσπαθειών της ομάδας ΒΑΝ και σχεδόν πανηγύριζαν γιατί ο Εγκέλαδος έσπευσε τόσο σύντομα να τους επιβεβαιώσει. Και φυσικά είχαν κιόλας ξεχάσει τους Φιλιππικούς εναντίον της εφημερίδας, η οποία είχε τολμήσει να αναδείξει μια επιστημονική προσπάθεια που εκ του αποτελέσματος, απλώς επιβεβαιώθηκε για άλλη μια φορά.
Η αντισεισμική θωράκιση της χώρας είναι πολύ σοβαρό θέμα για να εξακολουθεί η Πολιτεία να το εκχωρεί ως... παιχνιδάκι στα χέρια επιστημονικών «αυθεντιών», τα κίνητρα των οποίων αναζητούνται μεταξύ πακτωλού επιχορηγήσεων, ακαδημαϊκής ματαιοδοξίας και ιεραρχικής ανέλιξης στην πυραμίδα Ινστιτούτων και Οργανισμών. «Ε»
πηγη : ethnos.gr / ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΡΗΤΙΚΟΣ
__________________
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου